Rajzman Eliasz (08.07.1909, Ratno na Wołyniu – 20.01.1975, Szczecin) – polski poeta żydowskiego pochodzenia.
Rajzman pochodził z ubogiej rodziny żydowskiej. Uczęszczał do chederu, a następnie porzucił musiał porzucić naukę, aby pomagać w utrzymaniu domu, pracując razem z ojcem jako cholewkarz. Zaczął pisać i zadebiutował na łamach prasy („Folks-Cajtung”) w 1933 roku. Publikował również w „Literarisze Bleter” oraz „Wochen Szrift”. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej w 1941 r. został wcielony do Armii Czerwonej. Po zakończeniu wojny powrócił do rodzinnego miasta, gdzie dowiedział się o śmierci żony Tajbł i syna Pinchesa (poświęcił im wiersz Zielone drzewo). W maju 1946 r. razem z drugą żoną w ramach tzw. repatriacji przyjechali do Choszczna na Pomorze Zachodnie. Pracowali jako robotnicy rolni początkowo w majątku państwowym w okolicach Choszczna, a następnie w Osadniczej Spółdzielni Produkcyjnej Kania pod Stargardem Szczecińskim. Od marca 1949 r. Rajzman mieszkał w Szczecinie. Początkowo pracował w Spółdzielni Pracy „Galanteria”. W latach 1967–1971 był także reżyserem amatorskiego teatru w kole dramatycznym przy Towarzystwie Społeczno-Kulturalnym Żydów w Szczecinie.
Po wojnie, w 1950 r., wydał pierwszy tom wierszy – Felder grinen (jid., Zielenią się pola). Pisał również opowiadania. Jego utwory publikowano m.in. na łamach „Fołks Sztyme”, także poza Polską. Część jego dorobku doczekała się również tłumaczenia na jęz. polski.
W 1960 r. Rajzman otrzymał nagrodę literacką Szczecina. Od 1963 r. był członkiem i sekretarzem Szczecińskiego Oddziału Związku Literatów Polskich. Zmarł w Szczecinie i został pochowany na Cmentarzu Centralnym (kwatera 58A, rząd 4, nr grobu 5).
W 2005 r. odsłonięto pamiątkową tablicę na ścianie budynku, w którym mieszkał Rajzman, przy ul. Unisławy 1.
Bibliografia:
- Androchowicz A., Eliasz Rajzman, [w:] Internetowa Encyklopedia Szczecina [online] http://encyklopedia.szczecin.pl/wiki/Eliasz_Rajzman [dostęp: 03.10.2012].
- Czarniecki M. M., Eliasz Rajzman 1909–1975, [w:] Ku Słońcu 125. Księga z miasta umarłych, red. M. M. Czarniecki, Szczecin 1987, ss. 149–153.
- Kosman J., Judaica w zbiorach Książnicy Pomorskiej, [w:] Żydzi szczecińscy: tradycja i współczesność. Materiały z sesji naukowej 27 czerwca 2003 r., red. K. Kozłowski, J. Mieczkowski, Szczecin 2004.