Cmentarz żydowski w Pławnie znajduje się przy ul. Przedborskiej, przy drodze do Zagórza (działka nr 249). Jego obecne granice wyznaczone są niskimi słupami, ale ukształtowanie terenu w części północnej pozwala przypuszczać, że pierowtnie otoczony był wałem ziemnym.

Powstał prawdopodobnie pod koniec XVIII wieku. Najstarszy zachowany nagrobek pochodzi z 1897 roku. Wiadomo, że wielu pobożnych Żydów pielgrzymowało do grobów pochowanych tu chasydzkich rabinów z Gidel. Cmentarz został zdewastowany przez Niemców w czasach Zagłady, a dzieła destrukcji dokończono po wojnie. 

Na przełomie lat 80. i 90. XX w. z inicjatywy członków Towarzystwa Przyjaciół Gidel cmentarz uporządkowano, a z zachowanych czterech macew utworzono lapidarium. Obok umieszczono płytę z napisem o treści: „Miejsce pamięci spoczywających tu Żydów – mieszkańców naszej gminy. Gidle 1993”.

Na terenie cmentarza zachowało się 9 nagrobków, które zindeksowano w ramach projektu Pamięć w Kamieniu, a także inne zniszczone obmurowania grobów oraz ślady dawnego ogrodzenia. Podczas wizji NID w 2018 r. naliczono tu ok. 40 fragmentów płyt nagrobnych, rozmieszczonych nieregularnie.

W maju 2023 r. cmentarz w Pławnie został zdewastowany. Rozbite zostały macewy tworzące lapidarium, co najmniej jedna uległa niemal całkowitemu zniszczeniu.

Print