Alan Metnick
Themen
Interlocutor biogram
Alan Metnick urodził się w Chicago w 1941 roku, rodzina jego ojca pochodziła z okolic Odessy, a matki ze wschodniej Polski, ze Sławatycz. Jego dziadkowie wyemigrowali do Stanów Zjednoczonych przed wojną. Wychowywał się w licznej, wielopokoleniowej rodzinie. Studiował historię i fotografię. W 2004 roku po raz pierwszy przyjechał do Polski i od tego czasu działa na rzecz renowacji i odbudowy żydowskiego cmentarza w Sławatyczach i upamiętnienia Żydów sławatyckich. Nawiązał kontakt z ostatnimi żyjącymi Żydami sławatyckimi. W 2008 roku odbyła się uroczystość ponownego otwarcia nekropolii. Początkowo na cmentarzu znajdowała się tylko jedna zachowana macewa, jednak z biegiem lat przybywa macew zwracanych przez mieszkańców Sławatycz.
Alan Metnick regularnie odwiedza Polskę i fotografuje macewy na cmentarzach żydowskich. Jego fotografie znajdują się m.in. w kolekcjach Muzeum Historii Żydów Polskich Polin i Żydowskiego Instytutu Historycznego, są też pokazywane na wystawach w polskich miastach. Działania na rzecz pamięci o dziedzictwie żydowskim Sławatycza zmieniły jego podejście do Polski i postrzeganie własnej tożsamości. Kiedyś mówił o sobie, że jest Amerykaninem, teraz uważa się za polskiego Żyda.
Recording circumstances description
Rozmowa została zarejestrowana w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie.
Recording summary
- Pochodzenie rodziny ojca spod Odessy; pochodzenie rodziny matki ze Sławatycz; pamięć o Sławatyczach w rodzinie; bliskie relacje z licznymi kuzynami i wujostwem; 00:00:00
- Dojrzewanie do zainteresowania temat Holokaustu; 00:03:30
- Umiejscowienie obozów koncentracyjnych w Polsce; potrzeba odwiedzenia miejsca Zagłady; 00:05:12
- Liczne przyjazdy do Polski; 00:06:10
- Wpływ studiów historycznych na potrzebę dowiedzenia się więcej o Holokauście; 00:06:50
- Pierwsza wizyta w Polsce w 2004 roku; samodzielne zaplanowanie wyjazdu; zaproszenie na wyjazd innych członków rodziny; 00:07:19
- Wrażenia z wizyty w Auschwitz; 00:09:00
- Pokazanie przez siostrę zdjęć cmentarza w Sławatyczach; historia Żydów ze Sławatycz; potrzeba powrotu i zaopiekowania się zaniedbanym cmentarzem; 00:10:35
- Studiowanie historii Sławatycz po powrocie do Stanów; 00:14:00
- Nawiązanie kontaktu z Żydami urodzonymi w Sławatyczach; 00:14:45
- Spotkanie Żydów sławatyckich w Chicago; 00:18:50
- Odwiedzenie grobów Żydów z Sławatycz na cmentarzu żydowskim w Chicago; 00:20:35
- Plan uporządkowania i ochrony cmentarza żydowskiego w Sławatyczach; 00:22:00
- Poszukiwanie partnerów w Polsce, spotkania z prywatnymi firmami świadczącymi usługi porządkowania cmentarzy żydowskich; 00:22:50
- Spotkanie z Moniką Krawczyk z Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego i dalsza współpraca; wsparcie finansowe od Żydów wywodzących się ze Sławatycz; 00:25:25
- Budowa nowej bramy, naprawa ogrodzenia, uporządkowanie terenu cmentarza; ceremonia ponownego otwarcia cmentarza w 2008 roku; 00:28:48
- Przemowy dawnych żydowskich mieszkańców Sławatycz, m.in. Henry’ego Gitelmana; kolejne wizyty w Sławatyczach; 00:31:45
- Zwracanie macew na cmentarz; 00:35:05
- Cel działania rozmówcy – upamiętnienie Żydów sławatyckich, zmiana podejścia do dziedzictwa żydowskiego w społeczności lokalnej; 00:36:55
- Opieka i finansowanie opieki nad cmentarzem; pomoc Fundacji Nissenbaumów; dalsze plany prac porządkowych; 00:37:54
- Wzrost świadomości mieszkańców Sławatycz na temat wartości dziedzictwa żydowskiego; 00:39:40
- Wyzwania związane z odpowiedzialnością za opiekę nad cmentarzem żydowskim; niejasny status przynależności dziedzictwa żydowskiego do lokalnej społeczności; 00:41:20
- Osobiste zaangażowanie rozmówcy w ochronę cmentarza i brak planu, kto ją po nim przejmie; 00:45:50
- Pozytywne reakcje lokalnej społeczności na ponowne otwarcie cmentarza i jego uporządkowanie; kolejne zwroty macew na ich miejsce dzięki prośbom księdza proboszcza i burmistrza; renowacja młyna należącego przed wojną do żydowskiej rodziny Apfelbaumów; 00:49:15
- Rozmowy z burmistrzem na temat sposobów upamiętnienia obiektów ważnych przed wojną dla Żydów sławatyckich, np. synagogi, na której miejscu stoi obecnie urząd; 00:53:40
- Opieka nad cmentarzem jako zobowiązanie finansowe o polityczny znaczeniu; 00:57:45
- Zmiany, jakie zaszły w ostatnich latach w podejściu do cmentarza żydowskiego – zadowolenie mieszkańców; szacunek do wysiłku i pracy włożonej w odnowienie cmentarza; 01:01:45
- Nacjonalizm jako niezdrowe podejście do przeszłości; działanie rozmówcy w kontrze do światowego trendu wzrostu nastrojów nacjonalistycznych; 01:07:40
- Miejsca rodzinne w Sławatyczach; relacje rozmówcy z władzami Sławatycz; 01:11:45
- Plany włączenia Sławatycz do szlaku chasydzkiego w celu promocji miejscowości i jej rozwoju turystycznego; 01:15:40
- Niewyraźny dla rozmówcy obraz Sławatycz z opowieści dziadków ze względu na posługiwanie się przez nich głównie językiem jidysz; 01:20:30
- Chodzenie rozmówcy swoimi ścieżkami podczas podróży – unikanie turystycznych tras; 01:23:40
- Brak wyobrażenia o tym, jak będą wyglądać Sławatycze przed pierwszą wizytą w miejscowości; 01:25:40
- Opowieści o sztetlach; 01:29:10
- Miejsc pochodzenia ojca; 01:29:45
- Kontakt z kuzynami pierwszej linii; 01:32:15
- Wpływ przyjazdów do Polski na tożsamość; nazywanie siebie obecnie polskim Żydem, a jeszcze 20 lat temu Amerykaninem o żydowskim pochodzeniu; 01:34:25
- Zmiana sposobu mówienia i myślenia o Polsce, pozbycie się uprzedzeń wobec Polski dzięki większemu zrozumieniu i większej wiedzy; poszukiwanie antysemityzmu podczas pierwszych wizyt; 01:36:45
- Zastanawianie się nad swoją tożsamością ostatniej nocy; uważanie tożsamości, religii, etniczności za konstrukty społeczne; 01:42:25
- Złożoność pochodzenia człowieka pokazana w badaniach genetycznych; 01:43:48
- Otaczanie się z ludźmi z podobnych grup społecznych; 01:45:45
- Mieszkanie w wielopokoleniowym domu z siostrami matki i ich rodzinami i dziadkami; wspomnienie dziadków od strony matki; choroba babci; 01:51:10
- Dziadek ze strony matki; 01:53:38
- Bliskie relacje z ciotkami, wujami i kuzynami; 01:54:40
- Rodzice ojca; 01:55:05
- Mieszkanie u dziadków od strony ojca; 01:57:48
- Imiona i nazwiska dziadków; 01:59:00
- Błędne przekonanie, że rodzina rozmówcy jest jedyną rodziną o nazwisku Metnick; nawiązanie kontaktu z innymi częściami rodziny; 02:00:55
- Odnalezienie rodziny w Argentynie; 02:04:52
- Poszukiwanie rodziny w Izraelu; 02:09:40
- Więzy krwi a konstrukty społeczne; wzruszenie odnalezieniem kuzynów; 02:11:14
- Powód przekazania fotografii macew do Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN; uświadomienie sobie, że rodzina rozmówcy też zginęła w Holokauście dzięki książce napisanej przez kuzyna; 02:12:40
- Opowieść matki o tym, że jej ojciec pojechał do Sławatycz w latach 30., żeby odwiedzić cmentarz; 02:17:40
- Szczególny stosunek rozmówcy do macew; powtarzanie tego, co robił jego dziadek; 02:19:13
- Konieczność pamiętania o przeszłości, aby nie powtórzyć jej błędów; 02:20:15
- Fotografowanie macew po raz pierwszy podczas wizyty w Krakowie; 02:22:22
- Nieoczywiste piękno zdjęć macew; 02:25:00
- Wizyty na innych cmentarzach żydowskim, wrażenia z wizyty na cmentarzu żydowskim w Lublinie; 02:26:00
- Nieidentyfikowanie się jako żydowski artysta i fotograf; 02:29:12
- Cmentarz żydowski przy Okopowej; 02:30:23
- Reportaż na temat Żydów odwiedzających Polskę; 02:31:40
- Pytanie samego siebie o cel przyjazdów do Polski i cel działań; 02:37:24