Centrum Badań nad Zagładą Żydów powstało 2 lipca 2003 r., na mocy rozporządzenia Dyrektora Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, prof. Henryka Domańskiego.
Tworzy interdyscyplinarne środowisko osób zajmujących się Zagładą Żydów w Polsce w czasie II wojny światowej w różnorodnych aspektach: historycznym, socjologicznym, psychologicznym, literaturoznawczym, antropologicznym. Do zespołu Centrum należą osoby, które w swoich miejscach pracy i środowiskach zajmują się problematyką Zagłady.
Działalność Centrum polega na: prowadzeniu badań naukowych i publikowaniu ich wyników, publikacji dokumentów źródłowych, organizowaniu seminariów i konferencji naukowych, kooperacji z ośrodkami zagranicznymi zajmującymi się tematyką Zagłady i ludobójstwa, przygotowaniu oferty edukacyjnej dla ośrodków akademickich w Polsce oraz współpracy z osobami oraz instytucjami zajmującymi się nauczaniem o Zagładzie na wszelkich szczeblach edukacji.
Na stronie głównej Centrum Badań nad Zagładą Żydów napisano:
Zagłada Żydów, która wydarzyła się na polskiej ziemi i w polskiej obecności, w świadomości historycznej przeważającej części Polaków nie należy jak dotąd ani do historii Polski, ani też nie stanowi części polskiego losu. Uważamy, że należy to zmieniać. Dlatego chcemy łączyć perspektywę badawczą z działalnością edukacyjną, mającą na celu rozpowszechnianie wiedzy oraz kształtowanie postaw.
W polskich archiwach wciąż znajduje się wiele nieznanych dokumentów, niewykorzystanych świadectw i relacji, które warto poznać, opracować i wprowadzić do światowego obiegu naukowego. Współpracę z zagranicznymi ośrodkami naukowymi zajmującymi się problematyką Zagłady utrudnia brak polskiego środka akademickiego, który zajmowałby się wyłącznie tą tematyką. Uważamy, że należy to zmienić. Stąd inicjatywa powołania Centrum Badań nad Zagładą Żydów.
Centrum skupia badaczy wywodzących się z różnych dyscyplin humanistycznych: historyków, literaturoznawców, socjologów, psychologów. Chcemy prowadzić badania interdyscyplinarne, łączyć odmienne metodologie, przełamywać dotychczasowe schematy opisywania Zagłady, odsłaniać różne perspektywy poznawcze i punkty widzenia, pokazywać niejednorodność i niejednoznaczność historycznej materii, szukać nowych – nieznanych, ale także niekonwencjonalnych – źródeł.
Kierownikiem Centrum Badań nad Zagładą Żydów jest prof. dr hab. Barbara Engelking, która od wielu lat zajmuje się historią Holokaustu, jest autorką wielu książek na ten temat, m.in. Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście, napisany wspólnie z Jackiem Leociakiem; oraz prowadzi seminaria i wykłady dotyczące tematyki związanej z Zagładą Żydów.
Centrum Badań nad Zagładą Żydów Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk
ul. Nowy Świat 72
00-330 Warszawa
E-mail: centrum@ holocaustresearch.pl
