prawo średzkie – w dawnej Polsce odmiana prawa magdeburskiego; ok. 1210 targ w Środzie Śląskiej ukształtował się na nowych zasadach prawa flamandzkiego, uzyskując zwolnienie od sądownictwa kasztelańskiego i urzędników książęcych oraz od monopoli księcia, swobodę uprawiania handlu i rzemiosła, autonom. sądownictwo sołtysa; 1235 Henryk I Brodaty uzyskał dla Środy Śląskiej pouczenie prawa magdeburskiego z saskiej Halle; z połączenia elementów prawa flam. i magdeburskiego powstało p.ś., w którym władzę w mieście sprawował sołtys lub wójt dziedziczny z ławnikami, o ograniczonych kompetencjach w zakresie prawa karnego; utworzenie przez Henryka Brodatego p.ś. miało na celu podporządkowanie prawa niem. interesom księcia i władzy państw.; 1223–1477 na p.ś. lokowano na terenie całego kraju 132 miasta i tysiące wsi; w XVI w. p.ś. połączyło się z prawem magdeburskim.

Treść hasła została przygotowana na podstawie materiałów źródłowych PWN.