Cmentarz żydowski w Lewinie Brzeskim (ul. Powstańców Śląskich) został założony w 1880 r. w odległości ok. kilometra od granic miasta, przy drodze do Skorogoszczy. Znajduje się on za obecną cukrownią "Wróblin", po lewej stronie drogi, za wiaduktem kolejowym. Jest to, ściśle mówiąc, kępa kilku drzew i krzaków, tuż za skrzyżowaniem ulic Powstańców Śląskich i Kolejowej.

Pierwotnie na cmentarzu znajdował się dom przedpogrzebowy, a całość nekropolii była ogrodzona drewnianym płotem. W 1939 r. przeszedł na własność Zrzeszenia Żydów w Niemczech. Podczas II wojny światowej, w okreśnie wyjątkowo mroźnej zimy 1941 r. miejscowa ludność rozebrała ogrodzenie na opał. Prawdopodobnie w tym okresie skradziono z nekropolii nagrobki oraz karawan. Za zgodą NSDAP z pomieszczeń domu przedpogrzebowego korzystało przedsiębiorstwo budowy i eksploatacji dróg z Wrocławia. Teren cmentarza był natomiast użytkowany przez dróżnika. Wartość nieruchomości wyceniono wówczas na 300 marek niemieckich. W marcu 1944 r. właścicielem cmentarza została gmina Lewin Brzeski.

W sierpniu 1994 r. spłonął dom przedpogrzebowy, a jego pozostałości zostały rozebrane; nie został żaden ślad.

Na powierzchni ok. 0,2 ha nie zachował się żaden nagrobek. Jest tylko tablica informacyjna. Prawdopodobnie teren cmentarza został uszczuplony, zarówno przez uprawy rolne, jak też – być może – budowę ścieżki rowerowej wzdłuż ul. Kolejowej.

Bibliografia

Print