Lenin (biał. Ле́нін, w 1939 r. Sosnkowicze) – wieś (dawniej miasteczko) na Białorusi, w rejonie żytkowieckim obwodu homelskiego, położona nad rzeką Słuczą.

Według podania Lena, córka właściciela tych ziem, utopiła się w rzece Słuczy. Aby upamiętnić dziewczynę, miasteczko nazwano jej imieniem.

Nazwa Lenin po raz pierwszy pojawiła się w 1568 r., w przywileju króla Zygmunta Augusta dla księcia Jurija Olelkowicza. Do XVII wieku Lenin wchodził w skład dób książąt Olelkowiczów. W 1600 r. Zofia Olelkowiczówna, księżna na Słucku i Kopylu, poślubiła Janusza Radziwiłła (1578-1620), kasztelana wileńskiego. Wówczas dobra słuckie, a wraz z nimi Lenin, przeszły w ręce Radziwiłłów.

Po II rozbiorze Polski, w 1793 r. miasteczko i otaczające je dobra ziemskie znalazły się w granicach imperium rosyjskiego. Administracyjnie należały do powiatu mozyrskiego guberni mińskiej. W 1828 r. Stefania Radziwiłłówna, córka Dominika Radziwiłła – ostatniego ordynata nieświeskiego, wyszła za Ludwiga von Wittgensteina, carskiego generała, który pochodził z rodu niemieckiego. Odtąd miasteczko i gmina Lenin należały do rodziny Wittgensteinów. W II połowie XIX wieku gmina Lenin składała się z 13 starostw wiejskich i 40 wsi. W Leninie była kwatera 4 okręgu policyjnego, obejmującego gminy: Lenin, Czuczewicze, Łachwa i Żytkowice. Do dominium Lenin należały folwarki: Sitnica, Grabów, Jurkowicze i Wilcza. Cały majątek Wittgensteinów liczył około miliona hektarów.

Car Aleksander III wydał zarządzenie, że osoby z niemieckim obywatelstwem nie będą mogły dziedziczyć majątków w Rosji, chyba że przyjmą obywatelstwo rosyjskie. W przeciwnym razie zmuszone będą sprzedać swoje dobra. Wittgensteinowie nie zgodzili się zostać obywatelami Rosji. Ich olbrzymi majątek został wyprzedany.

W 1882 r. towarzystwo francuskie „Societé foncière et forestière de Lenin” zakupiło lasy dębowe pomiędzy rzekami Słucza i Łanią należące do dóbr lenińskich. Wokół Lenina zaczął rozwijać się przemysł drzewny.

Na mocy traktatu ryskiego podpisanego w 1921 r., Lenin wszedł w skład II Rzeczpospolitej. Stał się wsią przygraniczną. Należał do województwa poleskiego, powiatu łuninieckiego. Był siedzibą urzędu gminy lenińskiej. W miejscowość 1921 r. liczyła 1 520 mieszkańców, w tym 928 Żydów (61%).

Michał Marczak w wydanym w 1935 r. Przewodniku po Polesiu  tak opisywał Lenin z czasów międzywojnia: "Miasteczko Lenin, odległe od Mikaszewicz 18 km, położone na skraju błot Hryczyńskich i o niecały kilometr od granicznej Słuczy. Droga prowadzi niemal stale przez rozległe i piękne lasy iglaste. Cena furmanki 4 zł. Maleńka ta mieścina liczy zaledwie około 2.000 mieszkańców i jest ciekawie zabudowana. Spora ilość domów wzniesiono na palach ze względu na olbrzymie zalewy wiosenne i jesienne. Hoteli we właściwem tego słowa znaczeniu tu nie ma, można jednak od biedy zanocować w domu zajezdnym Gołuba przy ul. Wielkiej, płacąc 1 zł. od osoby za dobę. Istnieje restauracja z zakąskarni zimnemi i ciepłemi. Zbiorowa wycieczka znajdzie pomieszczenie w obszernej szkole, a także bez trudności w stodołach. W Leninie znajduje się urząd gminny i pocztowo-telegraficzny, posterunek P. P., sąd grodzki, lekarz i apteka, cerkiew parafialna oddalona zaledwie na 100 m od granicy sowieckiej. Głównym celem przybycia do Lenina to dotarcie do niedalekich błot i bagien Hryczyńskich od strony wschodniej i przyjrzenie się niezwykłemu w Europie krajobrazowi".

By uniknąć skojarzeń nazwy miejscowości z postacią Włodzimierza Lenina, 31 maja 1939 r. nazwę ‘Lenin’ zmieniono na ‘Sosnkowicze’. Podczas II wojny światowej wielu mieszkańców gminy Lenin zostało zamordowanych przez nazistów. Na wiejskim cmentarzu pochowano 1200 cywilów zastrzelonych 16 lutego 1943 w karnej ekspedycji. W 1964 r. postawiono nad grobem stelę z napisem: „16 lutego 1943 faszystowscy barbarzyńcy spalili ponad 1200 cywilów z Lenina”.

Bibliografia

• Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. V, 1884, s. 141.
• Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom VIII - Województwo Poleskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924