Organizacja Syjonistyczna została założone w Kielcach w 1900 r. Idee ruchu były szczególnie bliskie młodemu pokoleniu kieleckiej inteligencji, do ruchu przystępowali też rzemieślnicy i kupcy. Na czele organizacji stanął dr Perelman, wśród aktywistów ruchu byli: Mendel Elencwajg (późniejszy delegat na trzeci Kongres Syjonistyczny), Ajzik Zylbersztajn, Berel Moszenberg, Dawid Dyzenhaus i Mosze Kinigsberg. Organizacja prowadziła szeroko zakrojoną działalność edukacyjną dla dorosłych, obejmującą naukę języka hebrajskiego, a także zajęcia z zakresu kultury i historii żydowskiej. Zajmowała się także gromadzeniem środków finansowych z przeznaczeniem na rozwój żydowskich osiedli w Palestynie. Po 1905 r. część członków organizacji przeszła do Poalej Syjon, część zasiliła szeregi Bundu. Lider kieleckich syjonistów – dr Perelman przeniósł się do Sosnowca, a jego miejsce zajął Mosze Piekarski, który pozostawał na stanowisku przewodniczącego, aż do swojego wyjazdu do Palestyny po zakończeniu I wojny światowej.

Po początkowych problemach ze znalezieniem lokalu, siedziba komitetu kieleckich syjonistów wraz z synagogą „Sha’arei Zion”, znajdowała się w kamienicy przekazanej organizacji przez braci Nowaków.

W Kielcach działało też wiele innych organizacji, realizujących poprzez swoją działalność cele ruchu syjonistycznego. W 1906 r. w mieście utworzono stowarzyszenie „Iwrija”, działające na rzecz popularyzacji języka hebrajskiego wśród Żydów mieszkających w diasporze. Stowarzyszenie organizowało wykłady i spotkania, prowadzone wyłącznie po hebrajsku. W Kielcach działało też towarzystwo „Ha-Zamir”, pozostające pod wpływem ruchu syjonistycznego i działające na rzecz propagowania edukacji artystycznej i kulturalnej wśród młodzieży żydowskiej, przy którym działało m.in. kółko dramatyczne[1.1].

Wśród działających w Kielcach organizacji syjonistycznych, dużą popularnością cieszyła się lokalna komórka międzynarodowej organizacji kobiecej „WIZO” (Women's International Zionist Organization). Podejmowała ona szeroko zakrojone działania na polu społecznym, kulturowym i edukacyjnym. Na jej czele stały Sara Ehrlich, Ester Kajzer, Chana Finkelsztajn, Fajga Arten, Mina Alter, Fajga Fajngold, Bela Rotenberg, Hela Rozenberg i Lea Orbajtl-Rozenberg[1.2].

Z ruchem syjonistycznym związane była także partia Mizrachi, założona w Kielcach w 1917 r., prowadząca działalność o charakterze politycznym, społecznym i edukacyjnym. Przy organizacji działała szkoła żydowska „Tora we-Daat” (Tora i Wiedza), prowadzącą edukację o charakterze narodowo-religijnym.

Po I wojnie światowej wśród żydowskiej młodzieży w Kielcach dużą popularność zyskały organizacje młodzieżowe He-Chaluc i Ha-Szomer ha-Cair, propagujące idee syjonistyczne[1.3].

W Kielcach działały też organizacje skupiające syjonistów-rewizjonistów: Massada, Betar, Brit ha-Chajal i Cohar[1.4].

Print
Fußnoten
  • [1.1] Sefer Kielce. Toldot Kehilat Kielce mi-jom hiwsada we-ad churbana, red. P. Cytron, Tel Awiw 1957, ss. 57–64, 102–108 [online] http://www.jewishgen.org/yizkor/kielce/kielce.html [dostęp: 30.05.2014].
  • [1.2] Sefer Kielce. Toldot Kehilat Kielce mi-jom hiwsada we-ad churbana, red. P. Cytron, Tel Awiw 1957, ss. 130–131 [online] http://www.jewishgen.org/yizkor/kielce/kielce.html [dostęp: 30.05.2014].
  • [1.3] Sefer Kielce. Toldot Kehilat Kielce mi-jom hiwsada we-ad churbana, red. P. Cytron, Tel Awiw 1957, ss. 121–125 [online] http://www.jewishgen.org/yizkor/kielce/kielce.html [dostęp: 30.05.2014].
  • [1.4] Sefer Kielce. Toldot Kehilat Kielce mi-jom hiwsada we-ad churbana, red. P. Cytron, Tel Awiw 1957, ss. 126–130 [online] http://www.jewishgen.org/yizkor/kielce/kielce.html [dostęp: 30.05.2014].