Cmentarz żydowski w Trzcielu leży w administracyjnych granicach miejscowości Świdwowiec, w lesie przy drodze do Jabłonki Starej, około 550 m na północ od skrzyżowania z drogą krajową nr 92. Jego granice i położenie znalazły się m.in. na niemieckich mapach topograficznych w skali 1:100 000 z 1898, 1921 i 1927 r. oraz arkuszach mapy Messtischblatt z 1902, 1935 i 1940 roku. W stosunku do Trzciela znajduje się ok. 1,5 km na północ od centrum miejscowości. Jego powierzchnia wynosi ok. 0,65 ha. Cmentarz jest jednym z najbardziej malowniczo położonych na Ziemi Lubuskiej; rozrzucony na leśnym pagórku, sąsiaduje z Jeziorem Żydowskim (niem. Judensee).
Pierwsza wzmianka na jego temat pochodzi z 1745 roku. Do dziś (stan na 25.09.2021) zachowało się ok. 160 nagrobków (całych macew, nagrobków z głazów narzutowych, pozostałości obmurowanych mogił oraz luźno porozrzucanych fragmentów macew). Najstarszy zachowany nagrobek należy do Zelmana, syna Meira, który zmarł w 1745 roku[1.1]].
Wśród nagrobków znajdują się nagrobki pierwszych rabinów Trzciela: rabina, przełożonego sądu rabinackiego i rektora jesziwy Szlomo, syna Zeewa (zm. 12 marca 1789) i rabina Zewa Wolfa, syna Cwiego (zm. 4 kwietnia 1802). Inskrypcja na nagrobku rabina Zewa Wolfa, syna Wolfa, została napisana w języku aramejskim.
Pomniki można podzielić na dwie grupy. Starsze, zlokalizowane na szczycie wzgórza, wykonane z kamieni polnych i głazów narzutowych, posiadające tylko inskrypcje hebrajskie, datowane są głównie na drugą połowę XVIII w. Nowsze, wykonane z piaskowca, zlokalizowane bliżej drogi, po wschodniej stronie wzgórza. Te macewy pochodzą głównie z lat 1880–1922; posiadają epitafia w języku hebrajskim i niemieckim, często każda wersja językowa po jednej stronie. Oszczędna symbolika w tej grupie macew ma charakter uniwersalny i sugeruje, że Żydzi tu pochowani byli zwolennikami nurtu reformowanego w judaizmie. Dominuje symbol lilii, a oprócz tego ozdoby roślinne, motyle i oko opatrzności. Zdarzają się także nagrobki z symbolami kohenów i lewitów. Charakterystyczny jest brak stojących macew wykonanych z twardych kamieni, to znaczy marmurów i granitów. Po części zostały one zrabowane po II wojnie światowej, a ok. 30–40 częściowo połamanych płyt leży u podnóża zachodniego stoku wzgórza. Wszystko wskazuje na to, że zostały przygotowane do wywózki, która nie nastąpiła lub złodzieje zadowolili się tylko najszlachetniejszymi marmurami.
W Archiwum Państwowym w Zielonej Górze zachowała się fragmentaryczna korespondencja dotycząca likwidacji cmentarza. Pisma pochodzą z 1972 r., a ich wymianę prowadzi Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Międzyrzeczu i Prezydium Wojewódzkiej Rady narodowej w Zielonej Górze. Z pisma Prezydium WRN w Zielonej Górze z 24.01.1972 r. wynika, że nie zostały spełnione wszystkie warunki prawne potrzebne do decyzji o likwidacji cmentarza[1.2].. Brak dalszej korespondencji uniemożliwia dokładne prześledzenie sprawy. W każdym razie cmentarz ocalał w swojej zasadniczej części.
Na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Gorzowie Wlkp. wykonano pierwszą kartę cmentarza, noszącą datę 30.12.1983. Na zlecenie tego samego urzędu w 1995 r. została zrealizowana inwentaryzacja. Wykazała ona istnienie 58 stojących nagrobków. Wszystkie stojące nagrobki zostały sfotografowane, a znajdujące się na nich epitafia przetłumaczone na język polski.
Latem 2001 r. 50-osobowa grupa studentów z Polski, Niemiec, Izraela i USA, pod przewodnictwem Jana Jagielskiego z Żydowskiego Instytutu Historycznego przeprowadziła na cmentarzu prace porządkowe. Postawiono również tablicę informacyjną, która w krótkim czasie została zniszczona.
Obecnie cmentarz stanowi własność Skarb Państwa, podległą PGLLP Nadleśnictwo Trzciel. Jest ogrodzony, oznakowany tablicą informacyjną i pamiątkową. Wschodnia część cmentarza jest doraźnie pielęgnowana.
Spis odczytanych do tej pory inskrypcji nagrobnych wraz ze zdjęciem nagrobka, historią cmentarza i gminy żydowskiej w Trzcielu znajduje się internetowej bazie cmentarzy Jüdische Friedhöfe in Polen auf den Gebieten der ehemaligen Provinz Brandenburg (Cmentarze żydowskie w Brandenburgii), tworzonej w ramach projektu badawczego od 2019 r. przez Katedrę Badań nad Zabytkami Uniwersytetu Europejskiego Viadrina i Katedry Historii Niemiecko- Żydowskiej w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Poczdamskiego.
