W XVI w. była tu tylko osada, następnie w XVII w. – wieś. Prawa miejskie nadano w 1647 r., ale funkcjonował tu tylko mały ośrodek handlowy. W 1795 r. miasto znalazło się w zaborze pruskim, następnie, od 1807 r. – w Księstwie Warszawskim, a od 1815 – w zaborze rosyjskim (Królestwo Polskie). Puńsk nigdy nie rozwinął się w znaczny ośrodek miejski. Już w 1852 r., na prośbę samych mieszkańców, został pozbawiony praw miejskich. W 1934 r. nastąpił wielki pożar miejscowości, po którym odbudowano ją wedle nowych założeń urbanistycznych, umacniających jeszcze małomiasteczkowy charakter, choć nie zmienił się status urzędowy. Od 1999 r. Puńsk przynależy do powiatu sejneńskiego w województwie podlaskim.

Przed 1939 r. najliczniejszą grupę mieszkańców stanowili Żydzi. Po 1945 r. Puńsk przekształcił się w główny ośrodek kultury litewskiej w Polsce (Litwini stanowią 80% ludności). Od 1956 r. działa tutaj Dom Kultury Litewskiej, a także: Centrum Kultury Etnicznej, muzeum etnograficzne im. J. Vainy, muzeum historyczno-literackie, mały skansen (odbywa się w nim coroczny Festiwal Teatrów Stodolanych). W miejscowości działają m. in. Stowarzyszenie Młodzieży Litewskiej w Polsce, kapela ludowa „Klumpe”, chór „Dzukija”, zespół taneczny „Jotva”, zespoły folklorystyczne „Salcinelis” i „Alna”, zespół etnograficzny „Gimtin”. W 1956 r. uruchomiono jedyne w Polsce liceum ogólnokształcące z wykładowym językiem litewskim. Działa też wydawnictwo książkowe i redakcja litewskiego czasopisma „Aušra”. Specyficzny charakter miejscowości czyni z niej atrakcyjny ośrodek turystyczno-usługowy, zwłaszcza z rozwijającą się agroturystyką.

Nota bibliograficzna

• Iš Suvalkų krašto praeities ir dabarties, red. J. S. Paransevičius, Punskas 1995.

Treść hasła została przygotowana na podstawie materiałów źródłowych PWN.