W 1772 w Żółkwi mieszkało 2027 Żydów (41,9%)
w 1812 — 1799
w 1880 — 3757 (55,3%)
w 1890 — 3783 (52,9%)
w 1900 — 4088 (45,6%)
w 1910 — 3845 (40,6%)
w 1921 — 3718 (47,2%)
w 1931 — ok. 4400
w 1939 — 4500
w 1941 — 5000 Żydów.
Liczba żydowskich domów w mieście w latach 1628 — 80 wzrosła z 21 do 88, powstał żydowski kwartał w północnej części miasta, Żydzi posiadali między innymi domy również w jego centrum. 29 czerwca 1941 r. oddziały armii niemieckiej zajęły Żółkiew. 22 lipca 1941 został utworzony Judenrat (przewodniczący — dr Fiebus Rubinsztejn) i żydowska policja. W sierpniu 1941 zaczęło się niszczenie żydowskiego cmentarza. W marcu 1942 r. około 700 niezdolnych do pracy Żydów zostało deportowanych do obozu śmierci Bełżec. W listopadzie 1942 r. w Żółkwi zostało utworzone getto, gdzie, oprócz miejscowych Żydów, przywożono Żydów z okolicznych miasteczek i wsi. 22 — 24 listopada 1942 r. z Żółkwi do Bełżca zostało wysłanych jeszcze 2,5 tys. Żydów (w czasie załadunku zginęło do 800 ludzi). 15 marca 1943 r. ponad 600 Żydów-mężczyzn zostało wywiezionych do obozu Janowskiego. 25 marca 1943 r. na terenie strzelnicy zostało rozstrzelanych około 3500 Żydów. 170 zdatnych do pracy Żydów tego samego dnia wysłano do obozu Janowskiego, gdzie później zginęli. Ostatnich 50 — 70 mieszkańców getta zabito 10 czerwca 1943 r. (kilkudziesięciu Żydom udało się ukryć w bunkrach lub zostało uratowanych przez miejscową ludność). Do czasu wkroczenia do Żółkwi wojsk radzieckich (23 lipca 1944 r.) w mieście pozostało około 70 Żydów. Po wyzwoleniu większość ocalałych Żydów wyjechała do Polski, stamtąd do Erec Israel i innych krajów. W 1984 r. w Żółkwi mieszkało 2 Żydów.
 

Print