Żydowski Obwód Autonomiczny, ros. Jewriẹjskaja awtonọmnaja ọbłast´ – obwód autonomiczny w Rosji, na Dalekim Wschodzie, nad dolnym Amurem o powierzchni 36 tys. km2, 183 tys. mieszkańców (2009; 218 tys. w 1994); graniczy z Chinami, ze stolicą w Birobidżanie.
Utworzony 7 maja 1934r. w składzie Kraju Chabarowskiego jako teren osadnictwa dla ludności żydowskiej z Ukrainy i Białorusi. Od 1992 r. podmiot federacji. Większa część obwodu leży na Niz. Środkowoamurskiej; na północnym zachodzie pasma Małego Chinganu, na północy odgałęzienia G. Burejskich (wysokość do 1207 m); gł. rz. Amur z dopływami (Bidżan, Bira, Tunguzka i in.). Klimat umiarkowany monsunowy; średnia temp. w styczniu od –21°C do –26°C, w lipcu 18–21°C; roczne opady 500–800 mm. Gleby brunatne leśne, łąkowo-bagienne i aluwialne. Lasy (dąb mongolski, limba syberyjska, świerk ajański, modrzew, brzoza) zajmują 36% pow.; nad Amurem rozległe łąki, na wschodzie dużo bagien.
Wśród mieszkańców przeważają Rosjanie (83,2%), ponadto gł. Ukraińcy (7,4%), Żydzi (4,2%) i Białorusini; ludność miejska 67% (Birobidżan i Obłuczje oraz 12 osiedli miejskich); średnia gęstość zaludnienia 5 osób na km2. Gospodarka przem.-roln.; najważniejszy jest przemysł elektromaszynowy (Zakłady „Dalsielmasz” wytwarzają kombajny do zbiorów zbóż i ryżu, fabryka transformatorów), drzewny, lekki (skórzano-obuwniczy, włókienniczy, odzieżowy), spoż. i materiałów budowlanych; wydobycie i wzbogacanie rud cyny (Chingańsk). Hodowla bydła, trzody chlewnej, owiec i kóz; rozwinięte pszczelarstwo i rybołówstwo; gł. uprawy: pszenica, owies, soja, ziemniaki, warzywa i rośliny pastewne. Uzdrowisko Kuldur. Region przecina Kolej Transsyberyjska (z odgałęzieniami); żegluga na Amurze; port lotn. w Birobidżanie.
Bogumił Rychłowski
Treść hasła została przygotowana na podstawie materiałów źródłowych PWN.
