Gabowicz Józef Mojżesz (14.07.1862 Kolno – 13.03.1939 Warszawa) – rzeźbiarz.

Gabowicz był synek Henryka i Debory z Weinbergów. Po śmierci ojca rodzina przeniosła się do Łomży, a potem do Tykocina i tam chłopiec chodził do szkoły. Rodzina była bardzo biedna. Nauczyciel w gimnazjum odkrył talent rzeźbiarski u Gabowicza i namówił go do wyjazdu do Warszawy. Udało mu się tam znaleźć opiekuna artystycznego, uzupełnić braki w edukacji i doskonalić technikę rzeźbiarską. Studiował w Warszawskiej Klasie Rysunkowej i w Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, a następnie w Paryżu u Augusta Rodina. Od 1901 r. mieszkał w Warszawie, pracował w zakładzie odlewniczym Braci Łopieńskich. W 1910 r. został odznaczony we Francji Legią Honorową za całokształt twórczości. Często odwiedzał Moskwę i Petersburg. Rzeźbił w stylu XIX-wiecznego realizmu, podejmował tematykę rodzajową o zabarwieniu społecznym (Ostatnia kropla), symboliczną (Żywa struna); rzeźbił portrety i zajmował się medalierstwem (medale z popiersiami m.in. Stanisława Moniuszki, Juliusza Słowackiego). Wystawiał często w salonach paryskich, także w Londynie, Petersburgu, Kijowie, Warszawie. Większość jego dorobku przepadła w czasie II wojny światowej. W Muzeum Żydowskiego Instytutu Historycznego znajduje się niewielka kolekcja jego dzieł.

Magdalena Tarnowska

Tekst powstał na podstawie książki „Żydzi w Polsce. Dzieje i kultura. Leksykon”, red. J. Tomaszewski, A. Żbikowski, Warszawa 2001.