Pen Jehuda (05.06.1854 Jeziorosy – 01.03.1937 Witebsk) – malarz.

Miał cztery lata, kiedy umarł jego ojciec. Matka wysłała go do chederu, gdzie ujawnił się jego talent do rysowania. Kaligrafował litery w książkach, kolorował grzechotki na obchody święta Purim, wykonywał inne „artystyczne” prace na rzecz wspólnoty miejscowych Żydów. Najbardziej lubił rysować portrety mieszkańców, generałów, Kozaków na koniach.

W 1867 r. wyjechał do Dyneburga, gdzie pracował jako malarz pokojowy. Raz, goszcząc u rodziny Pumpinkisów, u której zbierali się wszyscy mieszczanie będący miłośnikami sztuki, poznał spędzającego tam wakacje studenta Akademii Sztuk Pięknych Borucha Girszowicza. Namówił on Pena, aby spróbował swojego szczęścia w Sankt Petersburgu. Latem 1879 r. Pen zdecydował się na przyjazd do Sankt Petersburga i w 1880 r. stał się studentem tamtejszej Akademii. Sympatyzował z artystami żydowskiego pochodzenia, m.in. z Ilją Ginzburgiem (1859–1939). Uczył go utalentowany pedagog Pawieł Czistiakow (1832–1919). W 1885 r. Pen ukończył klasę malarstwa pejzażowego ze srebrnym medalem. W 1886 r. wrócił do Jeziorosów, szukał pracy w Dyneburgu, ostatecznie jednak zamieszkał w Rydze. Tam spotkał barona N.N. Korfa, który zaproponował mu pracę w Kreutzburgu, miasteczku usytuowanym między Dyneburgiem a Witebskiem. Ilja Repin wykupił dwór w Zdranewie, niedaleko Witebska. Mieszkał tam w latach 1892–1896 i wyjeżdżał stamtąd tylko zimą. Zdranewo odwiedzał także Jehuda Pen. To tam powstał pomysł, aby znaleźć fundatorów, których wsparcie pozwoliłoby na otwarcie szkoły w Witebsku.

W listopadzie 1897 r. Pen otworzył Szkołę Rysunku i Malarstwa. Większość uczniów placówki stanowili Żydzi. Uczniami Pena byli np. Marc Chagall, Salomon Judovin, Ossia Zadkine, Łazar Lisicki, Oskar Mesznikow, Abel Pen i inni. Wkrótce szkoła pod jego kierownictwem zdobyła powszechne uznanie, co pozwoliło mu od 1900 r. zatrudniać jako nauczycieli tak wybitne osobistości jak Kazimierz Malewicz, Mstisław Dobużyński, Ivan Puni, Dawid Jekerson i wiele innych. Szkoła Pena działała do 1918 r., kiedy Marc Chagall otworzył Wyższą Szkołę Artystyczną. Zaproponował on wówczas swojemu pierwszemu nauczycielowi kierownictwo nad jednym z wydziałów. 

Pen został zamordowany w niewyjaśnionych okolicznościach w swoim domu w Witebsku. Do dziś zachowało się ponad 200 jego obrazów, które w większości można zobaczyć w Witebsku lub Mińsku.

Aut. Vytautas Toleikis, tłum. Marta Marsula