Unger Oswald Eryk – (6 maja 1896, Lipnik, pow. Biała – 9 lipca 1967, Warszawa) – inżynier, kapitan Wojska Polskiego, urzędnik, uczestnik I wojny światowej w mundurach Legionu Zachodniego oraz baonu pionierów armii austro-węgierskiej (1915–1918).
Oswald Eryk Unger urodził się 6 maja 1896 r. w Lipniku (pow. Biała) jako syn Józefa (Izaaka) Ungera i Marii z domu Reich. Po przeprowadzce do Krakowa ukończył szkołę realną i gimnazjum (matura w 1913 r.).
W latach 1913-1914 był członkiem PPS i „Strzelca”. W 1914 r. rozpoczął studia na Politechnice w Brnie, przerwane przez wybuch I wojny św., w której brał udział, walcząc w Legionie Zachodnim, baonie pionierów armii austro-węgierskiej(dwukrotnie ranny). Ukończył szkołę rezerwowych oficerów w Klosterneuenburgu, a w 1916 r. dostał awans na stopień ppor.
W 1918 r. wstąpił do Wojska Polskiego, zostając dowódcą kompanii w 21 górskim baonie saperów. Brał udział w odsieczy Lwowa i kampanii kijowskiej. Uhonorowany Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych. W 1921 r. przeniesiony do rezerwy w randze porucznika, kontynuował studia na Politechnice we Lwowie, kończąc je w 1926 r. z dyplomem inżyniera dróg i mostów.
W 1925 r. we Lwowie ożenił się z Elizą z domu Goldstein, którą poznał podczas studiów. W latach 1926-1927 był urzędnikiem kontraktowym Dyrekcji Robót Publicznych we Lwowie i Szefostwa Budownictwa Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych. Od 1927 r. prowadzili z żoną biuro budowlano-techniczne (we współpracy z inż. Edwardem Jakóbowiczem), pod nazwą „O. i E. Ungerowie i E. Jakóbowicz”, którą w 1929 r. przenieśli do Gdyni.
Unger był działaczem Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem.
W 1939 r. został zmobilizowany jako kapitan rezerwy Wojska Polskiego. Po kapitulacji Warszawy dostał się do niewoli i do końca II wojny światowej przebywał w Oflagu II-C w Woldenbergu (Dobiegniew). W 1946 r. wrócił do Warszawy, gdzie został dyrektorem organizacyjno-administracyjnym Państwowego Urzędu Samochodowego, a następnie dyrektorem technicznym Państwowych Przedsiębiorstw Budowlanych.
W 1953 r. wyrzucono go z PZPR i zmuszono do podjęcia posady referenta w Wytwórni Betonów Komórkowych na Żeraniu. Był wiceprzewodniczącym Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa oraz wiceprzewodniczący Naczelnej Organizacji Technicznej (NOT).
Odznaczony Krzyżem Kawalerskim (IV kl.) i Oficerskim Odrodzenia Polski. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
dr Jarosław Drozd
Bibliografia
- Drozd J., Społeczność żydowska w Gdyni w okresie międzywojennym, Gdynia 2007.
- CAW, AP Unger Oswald Eryk, nr 570. APG 124/kartoteka meldunkowa Gdyni z lat 1926-1939.
- Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari 81, 82, CAW [online] https://wbh.wp.mil.pl/pdfviewer/?f=/c/scans/VM/I.482.82-7781.pdf [dostęp: 8.07.2024]
