Certyfikat - pozwolenie na legalną emigrację do Palestyny wprowadzone przez brytyjskie władze mandatowe po raz pierwszy w 1920 jako część przepisów imigracyjnych (Immigration Ordinance).

Certyfikaty wydawano w kategoriach: osoby niezależne finansowo, które mogły wykazać się posiadaniem sumy co najmniej 1 tys. funtów palestyńskich, rzemieślnicy i przedstawiciele wolnych zawodów, studenci przybywający do Palestyny na studia i mogący wykazać się posiadaniem podstaw materialnych, robotnicy oraz krewni obywateli palestyńskich.

W 1921 r. znacznie ograniczono możliwości imigracji dla rzemieślników i przedstawicieli wolnych zawodów. W 1922 r. ustalono, że liczba przybyszów będzie ustalana zależnie od sytuacji gospodarczej w Palestynie, co stanowiło pretekst do jej ograniczania. Od 1925 r. o imigracji nie decydowały już brytyjskie placówki dyplomatyczne, lecz Główny Oficer do spraw Imigracji w Jerozolimie. Natomiast Agencja Żydowska odpowiadała za podział certyfikatów między osoby z kategorii robotników. Podziału dokonywano za pośrednictwem Biur Palestyńskich; wywoływał on często spory w środowisku żydowskim, szczególnie między różnymi odłamami ruchu syjonistycznego.

W latach 1929 i 1932 wprowadzono dalsze ograniczenia legalnej emigracji do Palestyny. Najostrzejsze ograniczenia ustanowiono w maju 1939 r. na podstawie tzw. Białej Księgi MacDonalda. W ciągu 5 lat przewidziano wydanie 75 tys. certyfikatów, tak by liczba Żydów w Palestynie nie przekroczyła 1/3 całości populacji. Po tym okresie dalsza imigracja została uzależniona od zgody przedstawicielstwa Arabów. Oprócz tego liczba certyfikatów miała być zmniejszona stosownie do przypuszczalnej skali emigracji nielegalnej. Mimo ograniczeń Białej Księgi w latach 1945-1948 dotarło do Palestyny około 120 tys. Żydów z Europy.

System certyfikatów został zniesiony wraz z utworzeniem państwa Izrael.

Natalia Aleksiun

Za: Tomaszewski J., Żbikowski A., Żydzi w Polsce. Dzieje i kultura. Leksykon, Warszawa 2001.