„Żydzi w przestrzeni politycznej II RP” to temat przedstawiony w ramach wystawy prezentowanej do 18 grudnia 2019 r. w Domu Pamięci Żydów Górnośląskich, Oddziale Muzeum w Gliwicach.

Początki polskiego parlamentaryzmu w Polsce przypadają na burzliwy okres zmian i początek dwudziestolecia międzywojennego. Podpisanie małego traktatu wersalskiego dawało gwarancję poszanowania i obrony praw mniejszości narodowych. Różnorodność etniczna i religijna w ówczesnej Polsce była widoczna nie tylko na ulicach miast i wsi, ale także w Sejmie, w którym zasiadali między innymi członkowie społeczności żydowskiej. Co zobaczymy na wystawie?

Wystawa rzuca świeże spojrzenie na historię polskiego parlamentaryzmu i wkład Żydów w jego tworzenie. Za początek przedstawionego procesu, można uznać 1922 r. i wybory do parlamentu I kadencji, kiedy wielu Żydów postanowiło wziąć w nich udział, startując w bloku z innymi ugrupowaniami mniejszościowymi. Do Sejmu weszło 35 przedstawicieli społeczności żydowskiej, wśród których przeważali reprezentanci syjonistów i Żydów ortodoksyjnych. Wystawa przedstawia także pozostałe ugrupowania, które znalazły się w Sejmie pierwszej kadencji, takie jak Zjednoczone Stronnictwo Narodowo-Żydowskie Małopolski Wschodniej i Ogólnożydowski Związek Robotniczy w Polsce zwany Bundem.

Kuratorzy postanowili pójść dalej. Wystawa prezentuje bowiem sylwetki części żydowskich parlamentarzystów. Znajdziemy tam informacje o Emilu Sommersteinie, który zasłynął jako działacz spółdzielczy, filozof i adwokat, ale i o rabinach – wileńskim Izaaku Rubinsteinie, jednym z przywódców Mizrachi w Polsce, i krakowskim Ozjaszu Thonie, który znacznie przyczynił się do powstania ruchu syjonistycznego w Galicji jako rabin w synagodze postępowej Tempel w Krakowie.

Wystawa, która była do tej pory prezentowana m.in. w polskim Sejmie została przygotowana przez Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce we współpracy z Polsko-Izraelską Grupą Parlamentarną. Edukacyjny charakter ekspozycji pozwoli odświeżyć wiedzę na temat ugrupowań politycznych czy inteligencji żydowskiej, które miały niezaprzeczalny wpływ na kształtowanie się polskiej państwowości. Jak duży? Przekonajcie się odwiedzając wystawę, która pozostanie otwarta jeszcze przez kilka tygodni.

Szczegóły dotyczące wizyty w muzeum znajdziecie na stronie Domu Pamięci Żydów Górnośląskich w Gliwicach.