Autonomia galicyjska – nazwa całości praw społeczno-politycznych, które Galicja uzyskała w latach 1860–1873. Wprowadzona jako element reformy ustrojowej cesarstwa austriackiego, przekształcającej je w dualistyczne Austro-Węgry (1867), ze znaczną autonomią krajów austriackiej Korony (m.in. Galicji).

W 1860 r. tzw. dyplom październikowy zapowiadał utworzenie sejmów prowincjonalnych, w 1861 r. tzw. patent lutowy określił ich kompetencje oraz ordynację wyborczą. W 1867 r. konstytucja austriacka uregulowała całość spraw ustrojowych, w 1869 r. wprowadzono język polski jako urzędowy do administracji i sądownictwa Galicji, a w 1871 r. powołano urząd ministra ds. Galicji. Centralne władze państwowe reprezentował namiestnik, mianowany przez cesarza i podległy rządowi w Wiedniu. Namiestnikowi z kolei podlegali starostowie w powiatach oraz dyrektorzy policji.

Głównym organem władz samorządowych był Sejm Krajowy, oświatę nadzorowała Rada Szkolna Krajowa. Organami samorządu w terenie były obieralne rady powiatowe i gminne. Organy wykonawcze: Wydział Krajowy, wójtowie i naczelnicy miast, na czele miast Lwowa i Krakowa stali ich prezydenci. Autonomia galicyjska obowiązywała do I wojny światowej.

Bibliografia

• Galicja w dobie autonomicznej (1850–1914). Wybór tekstów, oprac. S. Kieniewicz, Wrocław 1952.
• Grzybowski K., Galicja 1848–1914. Historia ustroju politycznego na tle historii ustroju Austrii, Wrocław 1959.

© Treść hasła została przygotowana na podstawie materiałów źródłowych PWN.