Ceirej Syjon (hebr. Ceire[j] Cij[j]on, Młodzi Syjonu) – organizacja powstała w latach 1903–1904 na terenie Kongresówki i Galicji.
W 1920–1921 przekształciła się w samodzielną partię, Syjonistyczno-Socjalistyczną Partię Robotniczą Ceirej Syjon. Członkowie mieli realizować idee syjonistyczne i socjalistyczne poprzez aliję, pracę pionierską oraz odrodzenie języka hebrajskiego. Miała status autonomicznej frakcji w Światowej Organizacji Syjonistycznej, którą krytykowała za zabiegi dyplomatyczne w staraniach o stworzenie państwa żydowskiego w Palestynie. Program sformułowano na konferencji w Kiszyniowie w 1906 roku. W 1910 r. odbyła się konferencja Ceirej Syjon w Łodzi, a większość delegatów aresztowano. Pierwsza Światowa Konferencja organizacji odbyła się w Wiedniu w 1913 r. podczas XI Kongresu Syjonistycznego.
Ceirej Syjon odegrała dużą rolę w organizowaniu w Rosji He-Chalucu i grup żydowskiej samoobrony, miała wpływy w Polsce, na Litwie, Łotwie, w Rosji, Palestynie, Rumunii, a także w Niemczech, Wielkiej Brytanii, USA, Ameryce Południowej i RPA. Siedziba ruchu mieściła się w Warszawie. W Polsce najsilniejsza była na terenie byłego zaboru rosyjskiego. Duże ośrodki istniały w Będzinie, Częstochowie, Kielcach, Łodzi, Piotrkowie Trybunalskim i Warszawie. W maju 1919 r. odbył się w Krakowie zjazd Ceirej Syjon z byłej Galicji Zachodniej, a w czerwcu 1919 r. w Warszawie obradowała druga konferencja krajowa frakcji z byłego Królestwa Polskiego. Żądano samodzielności Ceirej Syjon w sprawach politycznych w ramach Organizacji Syjonistycznej w Polsce, którą chciano przekształcić w federację. Językiem Żydów w Polsce miał być jidysz, a w Palestynie hebrajski. W czasie czwartego zjazdu Organizacji Syjonistycznej w Polsce pojawiły się dwie grupy: socjalistyczno-syjonistyczna „Ludowa”, na której czele stał Izrael Meremiński, oraz prawicowa „Ajges”. Większość sympatyków Ceirej Syjon zrzeszała grupa „Ludowa”. W 1919 r. organizacja przyjęła program socjalistyczny. Odłam prawicowy wraz z Ha-Poel ha-Cair na zjeździe w Pradze w 1920 r. utworzył Światową Syjonistyczną Partię Pracy Hitachdut.
Na konferencji w Warszawie 11–12.03.1923 r. Komitet Centralny Ceirej Syjon podjął decyzję o połączeniu z Poalej Syjon-Prawicą, a powstała w ten sposób organizacja przyjęła nazwę Zjednoczonej Żydowskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej Poalej Syjon. Pomimo formalnego połączenia delegaci Ceirej Syjon występowali na zewnątrz pod swoją nazwą, np. na drugim światowym zjeździe Ceirej Syjon w Gdańsku we wrześniu 1924 roku. Celem ruchu było uzyskanie prawnych gwarancji dla żydowskiej siedziby narodowej w Palestynie, a następnie stworzenie tam socjalistycznego państwa żydowskiego, a w diasporze – uzyskanie autonomii narodowej. Zakładano szkółki hebrajskie dla dzieci uboższych rzemieślników, organizowano lekcje języka hebrajskiego i wykłady z historii Żydów dla dorosłych. Organizacja brała udział w pracach Ligi na rzecz Pracującej Palestyny, w zbiórce narzędzi rolniczych i rzemieślniczych dla organizacji robotniczych w Palestynie. Zakładano własne spółdzielnie, głównie spożywcze. Współpracowano z innymi organizacjami syjonistycznymi na rzecz Tarbutu, Keren ha-Jesod, Keren Kajemet le-Israel, Makabi i He-Chalucu. Oficjalnym organem był wydawany w Warszawie tygodnik „Befrajung” (jid.). W wyborach do sejmu w 1922 r. Ceirej Syjon występowała w bloku wyborczym z Poalej Syjon. Miała delegatów w radach miejskich i gminach. Do najważniejszych działaczy w Polsce należeli: J.C. Kołtun, Małkin, N. Szwalbe, dr J. Wygodzki, dr M. Bekier, J. Rapaport, L. Mundlak, D. Silberman, J. Szwegrow, A. Stein, A. I. Prowalski i R. Stern.
Natalia Aleksiun
Tekst powstał na podstawie książki „Żydzi w Polsce. Dzieje i kultura. Leksykon”, red. J. Tomaszewski, A. Żbikowski, Warszawa 2001.
