Chabadyzm (zw. też chabad) – judaistyczna doktryna religijna, odłam chasydyzmu.

Nazwa „chabad”, będąca jednocześnie nazwą wyznającego go ugrupowania, została utworzona od początkowych liter słów oznaczających trzy najwyższe emanacje (atrybuty) Boga, a zarazem nazwy trzech sefirot, będących różnymi rodzajami poznania i wiedzy: chochma (mądrość), bina (inteligencja, poznanie), daat (wiedza). Chabadyzm podkreśla znaczenie intelektualnej kontemplacji Boga, stąd przywiązywanie dużej wagi do studiów i wykształcenia (co nadaje chabadyzmowi charakter elitarny), natomiast neguje niektóre elementy emocjonalnej religijności, charakterystyczne dla chasydyzmu, np. ekstazę, a także rolę cadyka (sprowadzając ją do duchowego kierowania wspólnotą). Twórcą chabadyzmu był Szneur Zalman z Ladów (1747–1813). Jego syn, zwany Berem Lubawiczerem (1773–1827), po śmierci ojca skupił wokół siebie większość jego stronników, osiadł w miasteczku Lubawicze (obecnie na Białorusi), które pod koniec XIX w. stało się głównym centrum chabadyzmu. Po I wojnie światowej Joseph Isaac Schneershon (1880–1950) starał się kontynuować życie religijne w Rosji Sowieckiej, stojąc na czele głównego nurtu chabadyzmu. W 1927 r. został aresztowany, wskutek interwencji amerykańskiej uwolniony, osiedlił się w Rydze, następnie w Polsce. W 1940 r. udało mu się zbiec do USA, gdzie na nowojorskim Brooklynie urządził swoją kwaterę – do dziś główne centrum chabadyzmu. Zreformował i unowocześnił organizacje społeczne swoich chasydów, zwanych też lubawiczami. Posiadają oni własną sieć szkół, przedszkoli, prowadzą liczne wydawnictwa, księgarnie, antykwariaty, utrzymują wiele instytucji charytatywnych. M.in. dzięki prowadzonej od lat 30. XX w. akcji misyjnej, nasilonej po II wojnie światowej, przede wszystkim wśród emigracji żydowskiej w Ameryce, Izraelu, a także w Europie, głównie we Francji i Włoszech, liczba lubawiczów wzrosła do ok. 30 tys.

© Treść hasła pochodzi z serwisów wiedzowych PWN; zobacz sam: Encyklopedia PWN, Słowniki języka polskiego i Słowniki obcojęzyczne.