המאמר לא זמין בשפה זו, נכון לעכשיו

Karlin Hasidim

Chasydzi z Karlina (jid. Karliner chasidim) – grupa chasydzka założona przez Arona (1736–72), zwanego Aronem Karlinerem lub Aronem Wielkim, ucznia jednego z głównych przywódców chasydyzmu i wybitnego talmudysty, Dowa Bera z Międzyrzecza.

Aron został wysłany przez swojego nauczyciela z misją krzewienia chasydyzmu w różnych zakątkach Rzeczypospolitej. Do Karlina koło Pińska przybył ok. 1760 roku. Mimo sprzeciwu Gaona z Wilna udało mu się pozyskać wielu uczniów i założyć pierwszy ośrodek chasydyzmu na Litwie. Karliner zalecał wnikliwe poznanie Tory i codzienne studiowanie Miszny. Odrzucał praktyki ascetyczne, uważał radość i wewnętrzne zadowolenie za warunek pozwalający na zbliżenie się do Stwórcy. Żyd żyjący bez radości nie zasługiwał, według niego, na wejście do Nieba. Uczucie radości i zadowolenia można było, jego zdaniem, osiągnąć tylko po zaspokojeniu podstawowych potrzeb człowieka, takich jak jedzenie, picie, sen, współżycie seksualne.

Większość cadyków litewskich była jego uczniami bądź uczniami jego uczniów. Karliner nie pozostawił pism, a jego nauki spisali jego następcy. Był autorem popularnego hymnu na szabat, śpiewanego przez chasydów z Karlina i inne grupy chasydzkie na Litwie. Jeden z synów Arona, Jakub, osiadł w Palestynie i przyczynił się do rozwoju ruchu chasydzkiego oraz popularyzacji nauki swojego ojca. Następcą Arona został jego najmłodszy syn, Aszer (1760–1828), uczeń Borucha z Międzyboża i Israela Ben Szabtaja Hepsteina z Kozienic. Podkreślał on znaczenie studiów i nauki, którym każdy powinien poświęcać czas zależnie od możliwości.

Kolejnym cadykiem karlińskim był syn Aszera, Aron, zwany Drugim (1802–1872), który zajmował się zagadnieniami prawnymi związanymi z celebracją świąt, podkreślał znaczenie radości i śpiewu, wprowadził do obrzędów chasydów z Karlina muzykę instrumentalną. Zmuszony przez władze carskie do opuszczenia Karlina, w 1808 r. osiadł w Stolinie. Przywództwo po Aronie Drugim objął syn Aszer Drugi (1827–1873), ulegający w swojej nauce silnym wpływom prądów mistycznych. Jego sukcesorem został zaledwie pięcioletni syn, Israel Perlow (1868–1922), znany później z działalności społecznej, aktywnie popierał rozwój szkół religijnych dla dziewcząt Bet Jaakow.

Ostatnim z dynastii był najstarszy syn Israela, Abraham Elimelech Perlow (1891–1942), założyciel jesziwy chasydów z Karlina w Jerozolimie, wraz z częścią rodziny zamordowany w Pińsku przez hitlerowców. Grupy chasydów z Karlina nadal istnieją w Stanach Zjednoczonych i Izraelu.

Hanna Węgrzynek

Tekst pochodzi z portalu Diapozytyw, należącego wcześniej do Instytutu Adama Mickiewicza. Tekst pochodzi z książki „Historia i kultura Żydów polskich. Słownik” autorstwa Aliny Całej, Hanny Węgrzynek i Gabrieli Zalewskiej, wydanej przez WSiP.

Print
In order to properly print this page, please use dedicated print button.