Chasydzi z Kocka (jid. Kocker chasidim) – grupa chasydzka, założona przez Menachema Mendla Morgensterna (1787–1859), zwanego Kocker Rebe, ucznia Jaakowa Icchaka Halewiego Horowica z Lublina i Jaakowa Icchaka z Przysuchy.
W 1829 r. Menachem Mendel osiadł w Kocku i stworzył ośrodek chasydyzmu. Poparł powstanie listopadowe, namawiając swoich zwolenników do pomocy powstańcom. Aby uniknąć prześladowań, zbiegł do Galicji, gdzie mieszkał kilka lat pod przybranym nazwiskiem Halprin. W swoich naukach podkreślał wagę spontaniczności i żarliwości wiary. Autor wielu aforyzmów, mawiał, że „ludzie mają dusze, a nie zegarki”, uzasadniając tym odrzucenie religijności zewnętrznej, uregulowanej rytuałem, a nie potrzebą wewnętrzną. Nauczał również, że „nie można służyć Bogu z przyzwyczajenia”, że „Bóg jest tam, gdzie Go wpuścicie”. Duże znaczenie przypisywał dążeniu do doskonałości w służeniu Bogu całą duszą, w czym upatrywał sens życia. Podczas jednej z wieczerzy szabatowych w 1840 r. zgasił świece (co było złamaniem nakazu religijnego) i miał wypowiedzieć słowa: „nie ma Sądu i nie ma Sędziego”. Przez następne dwadzieścia lat, aż do śmierci, żył w odosobnieniu, w zamkniętym pokoju przy synagodze, odmawiał kontaktów z ludźmi. Część jego zwolenników, z rebem Mordechajem Josefem Leinerem na czele, opuściła Menachema, uznawszy, że został opanowany przez „złe duchy”. Większość gminy trwała jednak przy nim, wierząc, że jego zachowanie jest przejawem walki z mocami zła. Po jego śmierci wyznawcy obrali za swojego cadyka rebego Icchaka Meira Rothenberga Altera, założyciela dynastii chasydów z Góry Kalwarii. Mała grupa pozostała przy synu Menachema Mendla Morgensterna, Dawidzie (1809–1873). Po nim funkcję cadyka przejął syn Chaim Israel (1840–1905), który w 1888 r. przeniósł się do Puław. Aktywnie popierał rozwój osadnictwa żydowskiego w Palestynie, uważał, że obowiązkiem każdego chasyda jest odbudowa życia religijnego w Ziemi Świętej. Inny syn Dawida, Icchak Zelig (1866–1940), był rabinem w Sokołowie Podlaskim, gdzie nauczał w założonej przez siebie jesziwie. Zdobył wykształcenie medyczne. Brał aktywny udział w życiu politycznym, był jednym z założycieli partii Agudas Isroel, a następnie jej działaczem. Sukcesję po Chaimie Israelu przejął jego syn, Mojżesz Mordechaj (1862–1929), znany bibliofil i posiadacz kolekcji rzadkich książek, który w 1914 r. przeniósł się do Warszawy.
Hanna Węgrzynek
Tekst pochodzi z portalu Diapozytyw, należącego wcześniej do Instytutu Adama Mickiewicza. Tekst pochodzi z książki „Historia i kultura Żydów polskich. Słownik” autorstwa Aliny Całej, Hanny Węgrzynek i Gabrieli Zalewskiej, wydanej przez WSiP.
