Komitet Obrony Robotników (KOR) – jawne, niezalegalizowane opozycyjne ugrupowanie społeczne, utworzone 23.09.1976 w Warszawie (faktycznie działało od lipca 1976 r.) przez grupę działaczy demokratycznych o zróżnicowanych poglądach politycznych i społecznych., a także intelektualistów, artystów, pisarzy, m.in.: Jerzego Andrzejewskiego, Stanisława Barańczaka, Ludwika Cohna, Jacka Kuronia, J.J. Lipskiego, Eryka Lipińskiego, Antoniego Maciarewicza, P. Naimskiego, A. Pajdaka, J. Rybickiego, A. Steinsbergową, Adama Szczypiorskiego, księdza J. Zieję, W. Ziembińskiego; później przystąpili m.in.: Bogdan Borusewicz, A. Celiński, Jerzy Ficowski, J. Kielanowski, Leszek Kołakowski, J. Lipiński, Adam Michnik, H. Mikołajska, Wojciech Onyszkiewicz, Z. Romaszewski, Henryk Wujec; z Komitetem współpracowało kilkaset osób; głównie celem było udzielanie pomocy finans. i prawnej represjonowanym uczestnikom czerwcowego protestu robotników (Biuro Interwencyjne; czerwcowy protest robotniczy 1976 w Polsce); 1977, po zwolnieniu aresztowanych i skazanych, KOR uznał swoje pierwotne zadanie za wypełnione i postawił sobie za cel inspirowanie aktywności społecznej w różnych środowiskach oraz organizowanie instytucji niezależnych od władz komunistycznych; został wówczas przekształcony w Komitet Samoobrony Społecznej „KOR” (KSS „KOR”, IX 1977); KSS „KOR” był inspiratorem działalności wydawniczej (prasa, Niezależna Oficyna Wydawnicza czyli NOWA), samokształceniowej (Tow. Kursów Nauk.), związkowej (Wolne Związki Zawodowe, Komitety Samoobrony Chłopskiej), walki o prawa i wolności obywatelskie, inicjatorem akcji protestacyjnych (petycje, głodówki); komunikaty KOR pełniły funkcję niezależnego biuletynu prasowego, informując o represjach i o działaniach opozycyjnych; KOR przyczynił się w sposób zasadniczy do powstania zorganizowanej opozycji polit.; w okresie strajków sierpniowych 1980 Komitet wspierał organizatorów strajków i współorganizował NSZZ „Solidarność”, działacze Komitetu weszli w skład władz związku bądź pełnili funkcje ekspertów; IX 1981 na Zjeździe Delegatów NSZZ „Solidarność” ogłosił samorozwiązanie.

Bibliografia:

• J.J. Lipski KOR, Londyn 1983 (wyd. krajowe poza cenzurą 1983);
• Dokumenty Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”, wstęp i opracowanie A. Jastrzębski, Warszawa–Londyn 1994.

Treść hasła została przygotowana na podstawie materiałów źródłowych PWN.