[hebr., ‘księga stworzenia’], wczesne dzieło mistycyzmu żyd., wywodzące się z tradycji maase bereszit, czyli spekulacji związanych z problemem stworzenia świata, powstałe w języku hebr. prawdopodobnie w Aleksandrii (lub w Palestynie) w II lub III w. n.e. i istniejące w 2 gł. redakcjach; jest to utwór anonimowy, chociaż tradycja wymienia co najmniej 6 różnych jego autorów, a także patriarchę bibl. Abrahama; S.J. opowiada o stworzeniu przez Boga kosmosu za pomocą sefir — stopni emanacyjnych (hebr. sefirot) i 22 liter alfabetu hebr.; dzieło to jest właściwym początkiem kabały, która zaczerpnęła z niego zasadę triadycznej struktury bytu, teorię sefir i przekonanie o kreacyjnej mocy języka (hebr.); pierwsze komentarze tworzyli (począwszy od X w.) talmudyści, następne — filozofowie (np. Salomon Ibn Gabirol w XI w. komentował je w duchu neoplatońskim); chasydzi widzieli w nim mistyczną drogę do Boga.

Treść hasła została przygotowana na podstawie materiałów źródłowych PWN.