niem. Provinziallandtag des Grosse Herzoghtum von Posen, organ przedstawicielski prow. pozn., stanowe zgromadzenie prowincjonalne; utworzony 1824, z siedzibą w Poznaniu; składał się z przedstawicieli 3 stanów: rycerskiego (24 czł. w tym 2, później 3 dziedzicznych), wybieranego przez sejmiki powiat., miejskie (16 czł.) oraz gmin wiejskich (8 czł.); obowiązywało kryterium majątkowe; wśród posłów stanu pierwszego zdecydowaną przewagę mieli Polacy, w pozostałych Niemcy; kadencja trwała 6 lat, co 3 lata zmieniała się w drodze losowania połowa składu sejmu; zgromadzeniu przewodniczył marszałek (Landtagsmarschall), mianowany przez króla; w okresach między sesjami sejmu (zbierał się co 2 lata) działał Wydział Stanowy, od 1889 zaś wybierany przez sejm Wydział Prowincjonalny, na czele z dyrektorem krajowym (Landeshauptmann). Kompetencje sejmu: sprawy lokalne oraz głos doradczy w kwestiach przekazywanych królowi, prawo składania petycji i skarg do tronu za pośrednictwem komisarza król. przy sejmie, którym był z urzędu nadprezydent prow. pozn.; stanowił do czasu powołania sejmu prus. jedyne legalne forum obrony pol. praw nar. w zaborze pruskim. Po raz pierwszy zebrał się 1827; po 1848, wobec powstania sejmu prus., sejm prowincjonalny utracił dotychczasowe znaczenie i stał się zwykłym zgromadzeniem prowincji, znikła nazwa „sejm” i „Wielkie Księstwo Poznańskie”, zastąpione przez „zgromadzenie prowincji poznańskiej”; zdecydowaną większość w zgromadzeniu stanowili odtąd Niemcy. Podobnie zorganizowane były sejmy prowincjonalne dla Prus Wsch. i Prus Zach. oraz dla prow. śląskiej, lecz w instytucjach tych od początku ich istnienia dominowali Niemcy.

Treść hasła została przygotowana na podstawie materiałów źródłowych PWN.