stowarzyszenie twórcze mające na celu ochronę moralnych i materialnych interesów pisarzy oraz udział w kształtowaniu kultury nar. (początkowo tylko jako reprezentacja interesów zawodowych środowiska lit.). Założony 1920 w Warszawie z inicjatywy S. Żeromskiego jako Związek Zawodowy Literatów Pol. (ZZLP), istniał pod tą nazwą do 1949. Pierwszym prezesem ZLP był S. Żeromski, następnie m.in.: W. Sieroszewski, A. Strug, J. Kaden-Bandrowski, F. Goetel, a po 1945: J. Przyboś, K. Czachowski, L. Kruczkowski, A. Słonimski, J. Iwaszkiewicz, J.J. Szczepański. W czasach PRL kierownictwo związku prowadziło politykę kompromisu wobec władzy, uzyskując jednak dla środowiska znaczne zdobycze socjalne (ubezpieczenia społ., renty i emerytury). W latach nasilających się konfliktów polit. (zwł. 1955–57, 1968–69, 1980–83) ZLP był miejscem głośnych wystąpień w obronie swobód twórczych zagrożonych przez komunist. cenzurę. Po wprowadzeniu stanu wojennego XII 1981 ZLP został zawieszony, a następnie VIII 1983 rozwiązany. W końcu 1983 nazwę ZLP przyjęło nowo utworzone stowarzyszenie twórcze lojalne wobec władzy; pisarze przeciwni tej decyzji powołali 1989 Stowarzyszenie Pisarzy Polskich. Prezesi ZLP po 1983: H. Auderska, W. Żukrowski, P. Kuncewicz, od 2003 M. Wawrzkiewicz. W 2004 ZLP liczył ponad 1100 czł., zrzeszonych w 22 oddziałach; prowadzi działalność wydawniczą (antologie), organizuje cykliczne imprezy lit. (Warszawska Jesień Poezji, Międzynarodowy Listopad Poetycki), promocje książek, sesje, jubileusze. Jest współorganizatorem (1990) Fundacji Domu Literatury i Domów Pracy Twórczej, czł. Eur. Kongresu Pisarzy (European Writers Congress).

Treść hasła została przygotowana na podstawie materiałów źródłowych PWN.