Związek Syndykalistów Polskich – konspiracyjna organizacja syndykalistyczna, utworzona X 1939 w Warszawie; do IV 1941 działał pod nazwą Wolność i Lud; tworzyli go działacze przedwojennego Związku Związków Zawodowych, Robotniczego Inst. Oświaty i Kultury im. S. Żeromskiego, Pol. Związku Zachodniego i Świat. Związku Polaków z Zagranicy oraz części Związku Pol. Młodzieży Demokratycznej.

Jego organizację wojsk. stanowiły Pol. Oddziały Syndykalistyczne „Wolność i Lud”, które następnie przyjęły nazwę Oddziały Bojowe Z.S.P.; komendantami byli kolejno: Kapuściński, R. Galicz; w ramach Oddziałów Bojowych X 1942 utworzono Oddziały Szturmowe Z.S.P. (komendant J. Gosiewski), używające kryptonimu „Zew”; Z.S.P. utrzymywał kontakt z Delegaturą Rządu RP na Kraj oraz ZWZ-AK; XI 1942 wraz z Pol. Organizacją Demokr., Pol. Stronnictwem Demokr. i Związkiem Socjalistów Lud. „Wolność” wszedł w skład Frontu Lewicy Pol., z którym później przystąpił do Centralizacji Stronnictw Demokr., Socjalist. i Syndykalistycznych (Oddziały Bojowe Z.S.P. nie podporządkowały się jednak Pol. Armii Lud.); w powstaniu warsz. 1944 walczyły: 104. kompania syndykalistyczna na Starym Mieście i Brygada Syndykalistyczna w Śródmieściu; od 1940 Wolność i Lud, później Z.S.P., funkcjonowały jako ośrodek kierowniczy pod nazwą Związek Patriotyczny lub Komisja Programowa, występujący także pod kryptonimem „Zet”; 1944 Z.S.P. uznał KRN i PKWN.

Treść hasła została przygotowana na podstawie materiałów źródłowych PWN.