Wieś w kasztelanii święckiej w W. Księstwie Litew., wzmiankowana ok. 1239; z czasem przejęła funkcje Święcka; prawa miejskie 1492 (1503 prawo magdeburskie); miasto król., od XVI w. własność prywatna, m.in. Radziwiłłów; duży ośrodek rzemieślniczy, gł. kuśnierstwa i szewstwa; zniszczone podczas najazdu szwedzkiego w połowie XVII w.; od 1795 w zaborze pruskim, od 1807 w Księstwie Warsz., od 1815 w zaborze ros. (Królestwo Pol.); liczne skupisko Żydów; 1866–1918 pod nazwą Mazowieck; 1870–1919 pozbawione praw miejskich; IX 1939–41 pod okupacją sowiecką, 1941–44 pod okupacją niem.; 1941–42 getto (ok. 5 tys. osób, wywiezieni do ośrodka zagłady w Treblince).

Treść hasła została przygotowana na podstawie materiałów źródłowych PWN.