Wieś, 1231–koniec XVIII w. własność biskupów pozn.; prawa miejskie 1358; w XVI w. nazywany wsią; 1768 pod Ś. klęska oddziału konfederatów barskich w potyczce z wojskami ros.; od 1793 w zaborze prus., od 1807 w Księstwie Warsz., od 1815 w zaborze ros. (Królestwo Pol.); miasto o charakterze roln.; 1870–1921 pozbawiony praw miejskich; na przeł. XIX i XX w. na dużą skalę hodowla i handel gęsiami; w czasie okupacji niem. 1939–45 wcielony do III Rzeszy, wysiedlenia mieszkańców do GG. — 3,2 tys. mieszk. (2011). Ośrodek usługowy, także dla ruchu turyst. okolic Ś. i Starego Lichenia (duży ośrodek pielgrzymkowy), oraz zaplecze mieszkaniowe dla prac. Konińskiego Zagłębia Węgla Brunatnego; drobny przemysł spoż.; węzeł dróg Bydgoszcz–Konin i Słupca–Sompolno; w mieście i okolicy ośrodki wypoczynkowe (łącznie ok. 3 tys. miejsc noclegowych); źródła jodowo-bromowych wód termalnych (64°C); Miejsko-Gminny Dom Kultury. Zabudowa Ś. rozciąga się nad brzegami jezior i wzdłuż drogi do Konina. Neogotycki kościół parafialny Św. Mikołaja (ok. 1900). W pobliżu Ś., między jeziorami — klasycyst. łuk triumfalny (1812), poświęcony Napoleonowi I.

Treść hasła została przygotowana na podstawie materiałów źródłowych PWN.