Silbermann Eliezer Lipman (07.09.1819 Królewiec — 15.03.1882 Ełk) – rabin i pionier prasy w języku hebrajskim.
Eliezer (Lazar) Lipman Silberman urodził się w Królewcu w rodzinie żydowskiej przybyłej w okresie wojen napoleońskich do Prus z Rosji. W 1841 r. zamieszkał w Ełku, gdzie objął w gminie funkcję rabina i szojcheta. Posiadał tytuł doktora nauk humanistycznych na Uniwersytecie w Lipsku, sprawował urząd królewskiego radcy rolnego (Landwirtschaftsrath). Stworzył obszerny księgozbiór, o którym z uznaniem wyrażali się także chrześcijańscy mieszkańcy miasta, wyrażając potem żal, że tak wiele cennych książek spłonęło w czasie I wojny światowej.
Silbermann w 1856 r. rozpoczął w Ełku wydawanie pierwszego na świecie tygodnika drukowanego w języku hebrajskim „Ha-Magid”, który zapoczątkował ruch wydawniczy prasy hebrajskiej w innych częściach świata. Periodyk ukazywał się do 1891 roku. Pismo docierało zarówno do wielkich metropolii Królestwa Polskiego i Cesarstwa Rosyjskiego (Warszawa, Wilno, Petersburg), jak i Niemiec (m.in. Wrocławia, Gdańska, Berlina).
W 1864 r. założył wydawnictwo — stowarzyszenie „Mekice Nirdamim” (hebr. Budzący Uśpionych), które działało w Ełku do 1885 r., a następnie zostało przeniesione do Berlina. Powołane zostało w celu publikacji rzadkich ksiąg i rękopisów hebrajskich.
Zanim założono wydawnictwo, w 1858 r. Silberman opublikował w Ełku książkę pt. Kadmut ha-Jehudim, która zawierała pracę Józefa Flawiusza Contra Apionem w tłumaczeniu Samuela Shullama i w opracowaniu Silbermanna oraz Izraela Böhmera. W 1859 r. Silbermann podał do druku dzieło Solomona ben Jehudy ibn Gabirola pt. Goren Nachon. Zmarł w Ełku w 1882 roku.
Bibliografia:
- Kouts G., Remarks on the „Invention” of Foreign News in the Hebrew Press (English Abstracts of Hebrew Articles), „Kesher”, jesień 2007, nr 36, ss. 5–6.
- Mekize Nirdamim, [w:] Jewish Encyclopedia [online] http://jewishencyclopedia.com/view.jsp?artid=378&letter=M&search=Nirdamim [dostęp: 30.09.2013].
- Silberman, Eliezer Lipman, [w:] Jewish Encyclopedia [online] http://jewishencyclopedia.com/view.jsp?artid=708&letter=S&search=ha-maggid%20lyck [dostęp: 30.09.2013].
- Wiśniewski T, E jak Ełk, „Słowo Żydowskie” 2006, nr 3/4, s. 19.
