Tom Konrad

Konrad Tom - Dane osobowe
Data urodzenia: 9 kwietnia 1887
Miejsce urodzenia: Warszawa
Data śmierci: 9 sierpnia 1957
Miejsce śmierci: Los Angeles
Zawód: aktor;scenarzysta
Powiązane miejscowości: Lwów

Tom Konrad (09.04.1887 Warszawa - 09.08.1957 Los Angeles) - aktor, artysta kabaretowy, tekściarz, scenarzysta.

Tom przyszedł na świat w Warszawie jako Konrad Kusewicki (jako dorosły człowiek zmienił nazwisko na Runowiecki, a następnie funkcjonował pod pseudonimem Konrad Tom) w dobrze sytuowanej rodzinie żydowskiej. Uczęszczał do Szkoły Handlowej Zgromadzenia Kupców. Po jej ukończeniu parał się dziennikarstwem, pisał teksty satyryczne. W 1909 r. nawiązał współpracę z Arnoldem Szyfmanem i razem z nim tworzył kabaret Momus. Początkowo pisał dla niego teksty, a potem również występował.

Od 1914 r. działał w innych warszawskich scenkach zarówno jako aktor, konferansjer, a później także reżyser – w Teatrze Komedia, rewiowym teatrzyku Miraż, Teatrze Nowoczesnym oraz w Czarnym Kocie. W 1919 r. związał się z teatrzykiem Qui pro Quo, w którym tworzył do końca jego istnienia w 1931 roku. W 1925 r. razem z Andrzejem Włastem przez 2 sezony prowadził teatr rewiowy Perskie Oko. Po zamknięciu Qui pro Quo pracował dalej dla Bandy, Reksa, Cyganerii, Cyrulika Warszawskiego. Tom był chyba najwszechstronniejszą postacią polskiego kabaretu – autorem tekstów, konferansjerem, reżyserem, aktorem. Specjalizował się w szmoncesie – pisał skecze oparte na humorze żydowskim, które też wykonywał. Warto wspomnieć, że to właśnie Konrad Tom jest autorem najbardziej znanego szmoncesu pt. Sęk.

Konrad Tom to nie tylko teatr i scena, bowiem w latach 30. XX w. zajmował się również filmem. Tworzył scenariusze, dialogi, reżyserował i grał – Sto metrów miłości, Romeo i Julcia, Czy Lucyna to dziewczyna, Manewry miłosne, Pani minister tańczy. Na podstawie jego utworów powstały scenariusze filmów w jidysz – Jidl mitn fidl oraz Mamele.

We wrześniu 1939 r. Konrad Tom znalazł się we Lwowie. Objął kierownictwo Lwowskiego Państwowego Teatru Miniatur. Razem z zespołem objeżdżał dawne polskiego ziemie zajęte przez ZSRR. W 1941 r. dołączył do zespołu przy II Korpusie Polskim w ZSRR. Szlakiem bojowym Armii Andersa dotarł na Bliski Wschód a następnie do Włoch. Tam stworzył scenariusz do filmu wyreżyserowanego przez Michała Waszyńskiego Wielka droga o zesłańcach na Syberię, którzy szli szlakiem walk Armii Andersa przez Iran, Egipt aż do Włoch. Z Włoch wyjechał do Londynu, odmówił powrotu do Polski. W 1948 r. władze komunistyczne Polski pozbawiły Konrada Toma polskiego obywatelstwa. Ostatecznie wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie zmarł 9 sierpnia 1957 roku. O tym, w jak trudnych warunkach tam żył, świadczy to, że po jego śmierci znajomi zorganizowali zbiórkę na pokrycie kosztów jego pogrzebu. Został pochowany na cmentarzu Hillside Memorial Park.

Drukuj
In order to properly print this page, please use dedicated print button.