Berman Adolf (Abraham) (1906–1978) – działacz syjonistyczny, związany z partią Poalej Syjon-Lewica, jeden z przywódców żydowskiego podziemia w czasie II wojny światowej.
Ukończył Uniwersytet Warszawski. Będąc członkiem Poalej Syjon-Lewicy, redagował jej gazety, wydawane po polsku i w jidysz. Oprócz pracy pedagogicznej w gimnazjach warszawskich działał w Komitecie do spraw Żydowskiego Rzemiosła oraz kierował referatem poradnictwa zawodowego przy organizacji opieki nad sierotami Centos. Podczas wojny był dyrektorem Centosu, zakładał internaty i półinternaty dla dzieci w getcie warszawskim.
Należał do założycieli i przywódców utworzonego w 1942 r. Bloku Antyfaszystowskiego oraz współredagował jego organ – „Der Ruf”. Po wielkiej akcji likwidacyjnej w getcie warszawskim ukrywał się po tzw. stronie aryjskiej. Był członkiem prezydium Żydowskiego Komitetu Narodowego i jego reprezentantem wobec polskiego podziemia. Pełnił funkcję sekretarza w prezydium „Żegoty”. Podczas powstania warszawskiego wchodził w skład Rady Politycznej Armii Ludowej na Żoliborzu.
Po II wojnie światowej Berman został członkiem Krajowej Rady Narodowej. W lutym 1945 r. wszedł w skład prezydium Centralnego Komitetu Żydów w Polsce (CKŻP), a w lutym 1947 stanął na jego czele. Latem 1946 r. uczestniczył w rozmowach z Ministerstwem Bezpieczeństwa Publicznego, Ministerstwem Sił Zbrojnych i Ministerstwem Obrony Narodowej, które doprowadziły do czasowego otwarcia granic Polski dla masowej emigracji Żydów.
Stał na czele Poalej Syjon-Lewicy, opowiadając się za budową socjalistycznego państwa żydowskiego w Palestynie przy pomocy ZSRR. W kwietniu 1949 r. został usunięty ze stanowiska przewodniczącego CKŻP. W 1950 r. wyemigrował do Izraela, gdzie wstąpił do Izraelskiej Zjednoczonej Partii Socjalistycznej Mapam (hebr. Mifleget ha-Poalim ha-Meuchedet). Od 1951 r. był posłem do Knesetu. W 1954 r. wstąpił do Komunistycznej Partii Izraela. Działał w Lidze Przyjaźni Polsko-Izraelskiej.
Autor m.in. książki W sprawie podziału i przedmiotu psychologii społecznej (1932) i pamiętników (1978). Jego żoną była Barbara z domu Temkin, bibliotekarka, uczestniczka ruchu oporu podczas II wojny światowej, autorka Dziennika z podziemia.
Natalia Aleksiun
Tekst powstał na podstawie książki Żydzi w Polsce. Dzieje i kultura. Leksykon, red. J. Tomaszewski, A. Żbikowski, Warszawa 2001.
