Cylkow Izaak (1841 – 01.12.1908 Warszawa) - rabin.
Cylkow urodził się w Bieżuniu koło Żuromina w 1841 r. w rodzinie o tradycjach inteligenckich, jako syn Mojżesza Arona Cylkowa, nauczyciela w warszawskiej Szkole Rabinów. Izaak ukończył tę szkołę w 1859 r., a następnie podjął naukę w Akademii Medyko-Chirurgicznej, jednak jej nie ukończył. Po roku otrzymawszy stypendium stowarzyszenia Lomdej Torah, które mieściło się przy warszawskiej synagodze postępowej przy ulicy Daniłowiczowskiej, wyjechał do Berlina, gdzie studiował filozofię. Po czterech latach otrzymał stopień doktora filozofii i języków semickich na uniwersytecie w Halle broniąc rozprawy pt.: De cognitatione et existencia interse cohaerentibus. Do Warszawy powrócił w 1865 roku. Na skutek represji po powstaniu styczniowym dotychczasowy kaznodzieja synagogi przy ul. Daniłowiczowskiej dr Markus Jastrow musiał opuścić swe stanowisko. Obowiązywał wówczas zakaz używania języka polskiego w miejscach publicznych, także w synagogach. Kiedy stanowisko kaznodziei zajął po Jastrowie Izaak Cylkow, musiał zastosować się do rozporządzenia rosyjskiego zaborcy sprawującego władzę w Polsce, by przemawiać w synagodze po niemiecku. Większość Żydów jednak nie rozumiała niemieckiego. Cylkow wykazał się odwagą i kiedy w 1878 r. odbywała się inauguracja Wielkiej Synagogi na Tłomackiem w Warszawie w obecności generał-gubernatora Kotzebuego i wysokich urzędników rosyjskich wystąpił po polsku. Zarząd synagogi protokołował uroczystość, generał-gubernator podpisał dokument spisany po polsku i od tego momentu Cylkow przemawiał tylko po polsku. Po polsku nauczał również w szkole religijnej utrzymywanej przez stowarzyszenie synagogalne.
Rabin Cylkow zajmował się także działalnością translatorską. W latach 1883-1914 ukazało się tłumaczenie ksiąg Starego Testamentu wg kanonu żydowskiego nakładem tłumacza, wydrukowane w drukarni Józefa Fiszera w Krakowie. Już po śmierci Cylkowa ukazały się jako opera posthuma Księgi Sędziów, Samuela i Królów, pod redakcją dr Samuela Poznańskiego - następcy Cylkowa na stanowisku kaznodziei synagogi na Tłomackiem. Jednak do dziś nie wszystkie księgi zostały wydane. W rękopisie pozostają ciągle tłumaczenia ksiąg Ezdrasza, Daniela, Nehemiasza i Kronik. Cylkow nie był pierwszym Żydem, który podjął się tłumaczenia pism Starego Testamentu na język polski. Wyprzedził go Daniel Neufeld (zm. 1874), który w 1863 wydał przekład Księgi Rodzaju i Księgi Wyjścia. W 1871 r. w Wiedniu ukazało się nakładem A. Reicharda i Sp. Pismo Święte wszystko Starego Przymierza żydowskie i polskie tzn. po hebrajsku i po polsku. Na uwagę zasługuje również tłumaczenie wierszem Przysłów Salomona dokonane przez introligatora warszawskiego Numę (Joachima) Nirsteina w 1895 roku.
Jednak to tłumaczenie Cylkowa uznaje się za wzorowe i najbardziej znaczące dla historii przekładu Tanachu na język polski. Pozostając wiernym tradycji egzegezy żydowskiej w swojej pracy translatorskiej wykorzystywał osiągnięcia egzegezy protestanckiej, którą poznał w czasie studiów w Niemczech. Cylkow opublikował również Kazania i nauki (t.1, 1901). Tom drugi ukazał się już po jego śmierci, staraniem rodziny Kazania” (t.2, 1913). W 1912 r. Zgromadzenie Synagogalne wydało modlitewnik Machzor, czyli modły na wszystkie święta (t.1-2) opracowany przez Cylkowa zawierający modlitwy w języku hebrajskim i polskim. Cylkow zmarł 1 grudnia 1908 r. i został pochowany na cmentarzu żydowskim przy ul. Okopowej.
