Zelman Leon (20 IV 1880 Warszawa – 1942 ?) – dyrygent orkiestr teatralnych i chórów, kompozytor.
Wiedzę muzyczną zdobywał jako samouk. W 1909 r. uzyskał jako eksternista dyplom w Instytucie Muzycznym w Warszawie. W 1899 r. był jednym z założycieli Żydowskiego Towarzystwa Muzycznego i Literackiego „Hazomir” w Łodzi. W latach 1906–1918 był dyrygentem Żydowskiego Towarzystwa Muzyczno-Dramatycznego „Harfa” tamże. Był także dyrygentem Operetki Żydowskiej w teatrze Talia. Przez 5 lat był chórzystą oraz korepetytorem chórów w niemieckim teatrze Thalia. Od 1915 r. przez szereg lat pracował jako dyrygent w żydowskich teatrach muzycznych, m.in. w Łodzi oraz Wilnie. Po wkroczeniu Niemców do Polski przedostał się na Białoruś. Komponował muzykę do operetek i ilustracje muzyczne do dramatów. Wydał Siedem pieśni ludowych w opracowaniu na chór mieszany. Wydał także 2 kompozycje oryginalne na kwartet męski (Łódź 1928).
Bibliografia:
- Archiwum Instytutu Muzycznego w Warszawie.
- Zylbercwejg Z., Leksikon fun jidiszn teater , t. 1 (Nowy Jork 1931), t. 5 (Meksyk 1967).
- Błaszczyk L.T., Dyrygenci polscy i obcy w Polsce działający w XIX i XX wieku, Kraków 1964.
- Fater I., Jidisze muzik in Pojln cwiszn bejde welt-milchomes, Tel Awiw 1970.
- Fuks M., Straty osobowe żydowskiego środowiska muzycznego, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego w Polsce” 1978 nr 3-4.
- Szukalak M., Słownik biograficzny Żydów łódzkich oraz z Łodzią związanych, ser. II, t. II, Łódź 2011.
L.T. Błaszczyk, „Żydzi w kulturze muzycznej działający na ziemiach polskich w XIX i XX wieku”, książka wydana dzięki wsparciu udzielonemu przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce.