Zilberts Sawel (7.11.1881 Karlin k. Pińska – 25.04.1949 Nowy Jork) – dyrygent chórów, pedagog, kompozytor.
Był synem Barucha, kantora. Studiował grę na fortepianie, śpiew solowy, teorię i kompozycję w Instytucie Muzycznym w Warszawie. Dyplom ze śpiewu uzyskał w 1903 roku. W latach 1903–1906 był dyrygentem orkiestry i chórów Żydowskiego Towarzystwa Muzycznego i Literackiego „Hazomir” w Łodzi. Uczył też śpiewu solowego w Instytucie Muzycznym Antoniego Grudzińskiego. Po pobycie w Moskwie w latach 1907–1914, gdzie prowadził chór Wielkiej Synagogi. W 1914 r. powrócił na poprzednie stanowisko do Łodzi. W czasie swej pracy w tym mieście przygotowywał szereg dzieł oratoryjnych J. Haydna, W.A. Mozarta, F. Mendelssohna i innych. W 1920 r. wyemigrował do Stanów Zjednoczonych i kontynuował działalność dyrygencką w Nowym Jorku. W 1924 r. założył Towarzystwo Chóralne Zilbertsa, które kontynuowało działalność po jego śmierci do 1960 roku. Komponował muzykę kantatowo-oratoryjną głównie na chór z organami lub na głos z fortepianem lub orkiestrą.
Bibliografia:
- Archiwum Instytutu Muzycznego w Warszawie.
- Vodarski-Shiraeff A., Russian Composers and Musicians. A Bibliographical Dictionary, Nowy Jork 1940, 2 wyd. tamże 1969.
- Stengel T., Gerigk H., Lexikon der Juden in der Musik, Berlin 1986.
- Saleski G., Famous musicians of a Wandering Race, Nowy Jork 1949.
- Błaszczyk L.T., Dyrygenci polscy i obcy w Polsce działający w XIX I XX wieku, Kraków 1964.
- Fater I., Jidisze muzik in Pojln cwiszn bejde welt milchomes, Tel Awiw 1970.
- Fligel H., Zavel Zilberts: His Life and Works, Nowy Jork 1971.
- Nulman M., Concise Encyclopedia of Jewish Music, Nowy Jork 1975.
- Idelsohn A. Z., Jewish Music in its Historical Development, Nowy Jork 1992.
L.T. Błaszczyk, „Żydzi w kulturze muzycznej działający na ziemiach polskich w XIX i XX wieku”, książka wydana dzięki wsparciu udzielonemu przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce.