Chalef Chaim (1921 Grodno – 1979 Jerozolima) – malarz, snycerz i rytownik, partyzant w czasie drugiej wojny światowej.

Chaim Chalef należy do długiej listy artystów nieznanych w Białymstoku, gdzie przez lata mieszkał i pracował. Przyszły artysta przyszedł na świat w rodzinie Elki i Barucha Chalefów. Chaim, jako autor dwóch wystaw w Białymstoku w 1936 r., został w prasie określony jako „samouk pochodzący z robotniczej rodziny”. Na wystawie wiosennej przedstawił drzeworyty i rzeźby o tematyce pejzażowej i portrety.

W 1937 r. Chaim poślubił Jaffę Waynick i zamieszkali razem przy ul. Jurowieckiej 5. Jaffa wywodziła się z rodziny ortodoksyjnych Żydów mieszkających w Kownie, przybyłych z Leeds. We wrześniu 1939 r. Chaim jako polski żołnierz wziął udział w wojnie obronnej. Jaffa przekonana, że jej młody mąż zginął, wróciła do rodziców do Kowna, a dwa lata później wyszła za mąż. Synowi z tego związku nadała imię Chaim – na część pierwszego męża. Tymczasem Chaim przeżył kampanię wrześniową, a nieco później, schwytany przez Niemców, został osadzony w obozie Auschwitz. Związał się z kobietą, pochodzącą z Lublina. Niestety, druga żona i ich dziecko, syn Beniamin, nie przeżyli wojny. Jedynie Chaimowi udało się przetrwać, co w dużej mierze zawdzięczał umiejętnościom artystycznym. Rytował w drewnie portreciki oficerów SS, którzy wysyłali je swoim rodzinom i narzeczonym. Autor otrzymywał za te prace chleb i drobne przywileje, co pozwoliło mu snuć plany nielegalnego opuszczenia obozu. Wreszcie, po udanej ucieczce, przyłączył się do grup partyzanckich, a w 1942 r. powrócił do Białegostoku, aby zachęcać Żydów do ucieczki z getta (wspomina o tym Rafael Rajzer). Ze względu na doświadczenie wojskowe Chaim został zastępcą Szymona Datnera, z którym działał w lasach podbiałostockich.

W 1945 r. Chaim Chalef wyjechał do Lublina, aby szukać drugiej żony. Nieoczekiwanie jednak spotkał Jaffę, swą pierwszą żonę. Oboje zdecydowali się na wyjazd do Rzymu, gdzie Chaim przez trzy lata pracował jako nauczyciel sztuki w organizacji żydowskich przesiedleńców. W grudniu 1945 r. przyszedł na świat ich syn Avraham Chalef (Abe Chalef, 1945–2008).

Po trzyletnim oczekiwaniu, w 1948 r. rodzina wyjechała do Melbourne. Zamieszkali najpierw w East Brunswick, później zaś w Elwood. Na początku lat 70. XX w. Jaffa i Chaim przenieśli się do Jerozolimy, gdzie już wcześniej zamieszkał Abe. Tam Chaim Chalef zmarł i został pochowany.

Joanna Tomalska