Cohn John

John Cohn - Dane osobowe
Data urodzenia: 16 lutego 1859
Miejsce urodzenia: Altona
Data śmierci: 19 stycznia 1934
Miejsce śmierci: Wrocław
Zawód: rabin; dajan
Powiązane miejscowości: Września, Rawicz, Berlin

Cohn John (Jona) (16.02.1859 Altona – 19.01.1934 Wrocław) - rabin

Był synem rabina Benjamina Cohna (1862-1880) oraz Marianne Stern (1837-1906). Uczył się w jesziwie Jacoba Ettlingera w Altonie oraz miejscowym gimnazjum klasycznym.
W latach 1877-1883, kształcił się w Seminarium Rabinackim w Berlinie, gdzie otrzymał dyplom. Swoją wiedzę uzupełniał też na uniwersytecie berlińskim, gdzie studiował arabistykę i języki orientalne.

W latach 1883-1894 był rabinem we Wrześni w Prowincji Poznańskiej. Założył tam Stowarzyszenie Kobiet Żydowskich, w którego zarządzie udzielała się jego żona, Jenny Goldstein. W tym okresie został także członkiem Zrzeszenia Rabinów Niemieckich Prowincji Poznańskiej oraz Stowarzyszenia Żydowskich Nauczycieli Religijnych w Rzeszy Niemieckiej.

Z Wrześni przeniósł się do Rawicza, gdzie pracował jako rabin do 1919 lub 1920 roku. Uczył też w szkole Machzikej Tora w Poznaniu. Od 1898 r. nauczał religii żydowskiej w prywatnej szkole dla dziewcząt w Rawiczu (Höhere Privat Mädchenschule).

W 1897 r. wspólnie z adwokatem Jacobem Breslauerem, Salomonem Toeplitzem oraz bibliotekarzem gminy Salomonem Wittenbergiem rabin Cohn założył w Rawiczu Stowarzyszenie Historii i Literatury Żydowskiej (Verein für jüdische Geschichte und Literatur). Ponadto wspierał inne organizacje społeczne i pomocowe, m.in. Stowarzyszenie Pomocy dla Niemieckich Żydów (Hilfsverein der deutschen Juden), działającą w Rawiczu od 1906 r., Ortsgruppe des Verbandes Sabbathfreunde, stowarzyszenie Verein zur Unterstützung jüdischer Durchreisender.

W okresie pobytu rabina Cohna w Rawiczu został wybudowany i oddany do użytku nowy budynek mieszczący biura zarządu gminy wyznaniowej oraz mykwę. Na cmentarzu żydowskim w Rawiczu - Sierakowie została pochowana pierwsza żona rabina, zmarła w 1902 r. Jenny Cohn (Goldstein). Jego drugą żoną została Rosa Itzkowski.

Był cenionym uczonym i autorem kilku książek, w tym monografii rawickiej gminy Geschiche der jüdischen Gemeinde Rawitsch, wydanej w 1915 r. przez berlińskie wydawnictwo Louisa Lamma. Współpracował z redakcją czasopisma „Der Israelit”. Opublikował przekłady na język niemiecki Miszny z autorskimi komentarzami. Był szanowanym członkiem Stowarzyszenia Rabinów Niemieckich i aktywnym uczestnikiem zgromadzeń rabinów z Prowincji Poznańskiej.

W grudniu 1920 r. wyjechał do Wrocławia (niem. Breslau), gdzie mianowano go dajanem. Kontynuował tam pracę naukową i działalność społeczną. Angażował się w działania Stowarzyszenia Pomocy dla Rawiczan we Wrocławiu (Hilfsverein der Rawitscher in Breslau), którego celem było udzielanie wsparcia materialnego i organizacyjnego Żydom emigrującym z Rawicza. Organizacja funkcjonowała w latach ok. 1920-1935.

Należał do organizacji Neue Talmud Tora Stiftung oraz Agudas Isroel Ortsgruppe Breslau. We wrocławskiej gminie prowadził wykłady z wiedzy o Torze, w zakresie tradycyjnego judaizmu i zasad koszerności. Do jego zadań należało m.in. nadzorowanie kuchni koszernych w sudeckich uzdrowiskach.

Zmarł we Wrocławiu 19 stycznia 1934 roku. Został pochowany na Starym Cmentarzu Żydowskim. Synowie rabina Cohna – Benno i Walter zginełi w Zagładzie. Córki wyemigrowały przed wybuchem II wojny światowej: Ella zamieszkała w Hamburgu, Erna wyjechała ok. 1937 r. do Argentyny, Cilli do Wielkiej Brytanii, Recha do Izraela, gdzie do dzisiaj żyją potomkowie rabina Cohna.

Marta Hamielec

 

 

Drukuj
In order to properly print this page, please use dedicated print button.