Historia mówiona
Świadkowie historii
Projekty
Tematy

Janusz Ostrowski

Imię rozmówcy:
Janusz
Nazwisko rozmówcy:
Ostrowski
Badacz:
Klara Jackl
Operator:
Przemysław Jaczewski
Sygnatura:
180
Data nagrania:
3 lutego 2015
Miejsce nagrania:
Warszawa
Czas trwania nagrania:
01:42:51
Format:
Audio
Język nagrania:
Polski
Prawa autorskie do nagrania:
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
Projekt:
Polacy ratujący Żydów podczas Zagłady

Tematy

Powstanie w getcie warszawskim, Getta, Getto warszawskie, II wojna światowa, Pamięć historii pomocy, Powstanie w getcie, Stosunki polsko-żydowskie, Szmalcownicy, Tożsamość żydowska, Ukrywanie Żydów.

Miejsca powiązane

Biogram rozmówcy

Janusz Ostrowski urodził się w Warszawie w 1926 r. Ojciec Janusza Ostrowskiego, Aleksander był inżynierem budowlanym oraz członkiem KPP, a następnie PPS. Matka, Władysława z d. Lencka była nauczycielką. Janusz Ostrowski miał starszego brata, Aleksandra oraz siostrę, Inkę (zmarła w dzieciństwie). Do drugiej połowy lat 30. rodzina Ostrowskich mieszkała na warszawskim osiedlu WSM, następnie, w związku z działalnością polityczną ojca przeprowadziła się do Łodzi.

W 1939 Ostrowscy zostali wysiedleni z Łodzi, jednak po pewnym czasie powrócili do Warszawy. Janusz Ostrowski podjął pracę w Straży Pożarnej. Dysponując jako strażak znaczną swobodą poruszania się wielokrotnie odwiedzał getto. W czasie powstania w getcie wraz z oddziałem Straży Pożarnej na polecenie Niemców gasił pożary, zaś potajemnie umożliwiał ucieczkę ratowanym od ognia Żydom. Wraz z bratem i ojcem pomagał również Żydom ukrywanym w Warszawie oraz brał udział w akcjach przeciwko szmalcownikom.

W czasie powstania warszawskiego Janusz Ostrowski wraz z bratem walczył na Żoliborzu w IV Batalionie OW PPS im. Jarosława Dąbrowskiego (ps. „Cyprian”). Już drugiego dnia powstania został ranny w nogę w czasie próby dozbrojenia na oddziałach niemieckich. Jego brat (ps. „Feliks”) i ojciec (ps. „Franciszek”) zginęli w czasie powstania. Na jesieni 1944 r. Janusz Ostrowski trafił do szpitala na Żoliborzu, następnie leczony był w Milanówku.

Po wojnie powrócił do Łodzi, następnie do Warszawy. Ukończył studia w dziedzinie fizyki. W latach 60. przez Wielką Brytanię wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Na początku lat 90. powrócił do Warszawy. Mieszka na warszawskim Żoliborzu.

Streszczenie

  1. Dzieciństwo, rodzice, spółdzielnia wydawnicza ojca, narodziny siostry, działalność ojca w PPS, 0:00:40
  2. Pomoc ojca dla profesora Morgentalera z Łodzi i spotkanie z profesorem podczas gościnnego wykładu, 0:03:06
  3. Nazwiska żydowskie, żydowski kolega ze szkoły i wspólne opuszczanie lekcji religii, 0:06:00
  4. Mieszkanie w Warszawie przed wojną, udział ojca w tworzeniu Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, 0:07:59
  5. Wybuch wojny, wysiedlenie z mieszkania w Łodzi w okolice Zamościa, 0:10:27
  6. Przynależność ojca do KPP, wstąpienie do PPS i przeprowadzka do Łodzi, 0:13:21
  7. Praca na plantacji tytoniu, dygresja o paleniu papierosów, 0:15:01
  8. Powrót do Warszawy, ucieczki Żydów do ZSRR, spotkanie w USA prof. Ignacego Walda i jego powrót do Polski, tożsamość Żydów polskiego pochodzenia, odnajdywanie prawdziwych rodziców przez dzieci ratowane przez Polaków, praca w USA i decyzja o powrocie do Polski, 0:17:22
  9. Członkostwo w straży pożarnej w czasie okupacji, dziurawienie opon niemieckich aut, ratowanie Żydów z getta przez strażaków, 0:24:38
  10. Powstanie w getcie warszawskim, pomoc w ukrywaniu Żydówki Krysi i organizacja jej spotkania z matką, przechytrzenie patrolu niemieckiego, akcja przeciw szmalcownikom, 0:29:33
  11. Pomoc ojca Żydom z ramienia PPS, kontakty z gen. Rokossowskim, 0:39:40
  12. Straż pożarna w czasie powstania w getcie warszawskim, próby pomocy Żydom w czasie pacyfikacji powstania, uratowanie kobiety z płonącego budynku i ewakuacja kobiet z getta, zniszczenie zapasów magazynu alkoholi, 0:42:35
  13. Przemycenie broni do getta, spotkanie z Markiem Edelmanem, wesołe miasteczko przy murze getta, 0:52:38
  14. Szmuglowanie żywności do getta przez dzieci, 0:49:25
  15. Zamordowanie dziecka przez Łotysza, walki w czasie powstania w getcie, 01:01:48
  16. Wybuch powstania warszawskiego, zdobywanie broni na Niemcach i odniesienie ran w czasie walki, śmierć członków rodziny w czasie powstania, przynależność do 219. plutonu WP [pokazywania opaski powstańczej], 01:09:14
  17. Pierwsze walki w czasie powstania warszawskiego (opis starcia), ranni Niemcy w niewoli w czasie powstania, rekonwalescencja i przewiezienie do Tworek, 01:15:48
  18. Udział rodziców w powstaniu, śmierć ojca, pobyt w Pruszkowie i Milanówku, 01:22:00
  19. Powrót do Łodzi po wojnie, studia fizyczne, małżeństwo, wyjazd do USA, 01:26:06
  20. Stosunki polsko-żydowskie, tożsamość narodowa Żydów polskich, używanie języka polskiego za granicą, Żydzi w powstaniu warszawskim, personalia rodziców, 01:31:50
In order to properly print this page, please use dedicated print button.