16 sierpnia 1943 r. wybuchło powstanie w getcie białostockim. Przez kilka dni powstańcy stawiali opór w kilku miejscach na terenie getta, przede wszystkim zakładach i fabrykach. Była to odpowiedź na rozpoczętą w lutym 1943 r. likwidację dzielnicy zamkniętej.
5 lutego 2023 r. zainaugurowane zostaną obchody 80. rocznicy tych wydarzeń:
16:00 - spotkanie poświęcone książce „Żydzi białostoccy. Karty pamięci” Adama Czesława Dobrońskiego, Centrum im. Ludwika Zamenhofa/BOK, ul. Warszawska 19.
17:30 - przejście pochodu z towarzyszeniem muzyki od symbolicznej bramy getta (róg ul. Sienkiewicza i Jurowieckiej) pod Pomnik Bohaterów Getta, pl. Mordechaja Tenenbauma.
18:00 - uroczystość główna - zapalenie świateł pod Pomnikiem Bohaterów Getta.
19:00 - spektal „Pamiętnik Dawida Szapiro - Epizody", Teatr BaWiMo, grupa teatralna „Lachlom - Marzenie”; koncert ukraińskiego duetu "Nata&Evgeny, Galeria im. Sleńdzińskich, ul. Ludwika Waryńskiego 24.
Na obchody zaprasza Prezydent Miasta Białegostoku Tadeusz Truskolaski.
W nocy z 15 na 16 sierpnia 1943 r. miała nastąpić ostateczna likwidacja getta. Do Białegostoku specjalnie sprowadzono oddziały oraz oficerów doświadczonych w prowadzeniu akcji likwidacyjnych, m.in. Obergruppenführera Odilo Globocnika z Lublina, Franza Konrada. Getto zostało otoczone przez jednostki z lekką bronią automatyczną oraz bronią maszynową. W odwodzie czekały niemieckie czołgi i artyleria. Na płocie getta rozklejono afisze nakazujące zbiórkę wszystkich Żydów przy ul. Jurowieckiej, w celu wysiedlenia do Lublina.
Ruch oporu wezwał do rozpoczęcia powstania. Głównym celem walki było przerwanie niemieckiej linii obrony, co umożliwiłoby ucieczkę jak największej liczby osób z getta do okolicznych lasów. Niewielka grupa – ok. 300–500 powstańców, uzbrojonych głównie w pistolety i granaty domowej produkcji, pod wodzą Mordechaja Tenenbauma i Daniela Moszkowicza, przez 5 dni walczyła z ok. 3 tys. niemieckich żołnierzy, czołgami, samochodami opancerzonymi i samolotami.
Czytaj więcej:
