Początki Gowarczowa sięgają średniowiecza. W XII w. powstał tu gród.

W XIV w. stał się osadą parafialną. Parafia Gowarczów obejmowała obszar 103 km². W 1376 r. występuje w dokumentach imię Mikołaj – kapelan de Goworziczow. W 1430 r. odbyła się lokacja Gowarczowa na prawie magdeburskim (przyznanie praw miejskich)  dokonana przez króla Władysława Jagiełłę na prośbę właściciela Krystyna Magary. W 1444 r. nowi właściciele, Wojciech i Zuzanna Bnińscy, potwierdzili miastu prawa i swobody (oznacza to, że lokacja z 1430 r. została przerwana lub nie przeprowadzono jej do końca). Było to małe miasto, a mieszkańcy zajmowali się głównie rolnictwem, mimo to w XVI w. utrzymywało kontakty handlowe z kupcami śląskimi i morawskimi.

W 1555 r. miasto należało do Stanisława hr. Rozrażowie Rozdrażewskiego. Jak to w przypadku miast powinno być, ostatni właściciele położyli nacisk na rozwój gospodarczy miasta. W 1762 r. powstała dymarka, później szabelnia. W I poł. XIX w. działał tu wielki piec i 3 fryszerki. Gowarczów utracił prawa miejskie w 1869 r. Spowodowane było to tym, że na miano miasta nie zasługiwał. Mieszkańcy  zajmowali się bowiem głównie rolnictwem, rzemiosłem i drobnym handlem.

Taka struktura ludności przetrwała przez okres międzywojenny. Istotny na to wpływ miało znaczne oddalenie od większych ośrodków miejskich i złe połączenia komunikacyjne. Doskonale zdawali sobie z tego sprawę mieszkańcy Gowarczowa. Nic więc dziwnego, że w momencie, gdy pojawił się w początkach niepodległości projekt rządowy budowy linii kolejowej z Dąbrowy Górniczej do Warszawy przez Zelisławice, Opoczno, Nowe Miast i Grójec, Rada gminy Gowarczów zwróciła się do Wydziału Drogowego Sejmiku Powiatu Koneckiego z prośbą o uwzględnienie w planie budowy nitki przez Gowarczów. Motywowano to w sposób następujący: „na linii Zelisławice – Przedbórz – Gowarczów – Nowe Miast znajduje się wiele fabryk i kopalń, a także są lasy i tereny nadające się pod uprzemysłowienie, lecz z powodu niedostępnej komunikacji dróg żelaznych większość przemysłu istniejącego znajduje się w stanie nieczynnym, a tereny nadające się pod uprzemysłowienie nie są eksploatowane”[1.1].

Bibliografia

• Zieliński Jan, Województwo kieleckie [w:] Miasta polskie w Tysiącleciu, T. I, red. Siuchniński Mateusz, Wrocław-Warszawa-Kraków 1965, s. 507.