Jawor najprawdopodobniej otrzymał prawa miejskie pomiędzy 1242 i 1275 rokiem. W 1274 r. stał się stolicą piastowskiego księstwa jaworskiego. W XIII i XIV w. miasto rozwijało się dzięki przywilejom nadawanym przez kolejnych władców, zmieniając jednocześnie przynależność państwową. Do 1392 r. Jawor przynależał do Polski, następnie wszedł w skład Królestwa Czech. W tym okresie Jawor był liczącym się ośrodkiem tkactwa i handlu solą na Dolnym Śląsku.
Po okresie zastoju spowodowanego wojnami husyckimi miasto rozbudowało się, osiągając populację 3 tys. mieszkańców i status ważnego ośrodka administracyjno-gospodarczego. W czasie wojny trzydziestoletniej (1618–1648) Jawor został całkowicie zniszczony. Dalsze zniszczenia przyniosły wojny śląskie (1740–1763). Odbudowane pod koniec wieku miasto jeszcze raz padło pastwą płomieni w 1776 roku.
W 1742 r., w wyniku wojen śląskich, Jawor znalazł się pod panowaniem pruskim. Wiek XIX przyniósł rozwój przemysłu, elektryfikację oraz budowę linii kolejowej łączącej Jawor z Legnicą. Przed wybuchem II wojny światowej miasto liczyło ok. 13 tysięcy mieszkańców.
W 1945 r. Jawor został zdobyty przez Armię Czerwoną. Odbudowane ze zniszczeń miasto weszło w skład Polski, a ludność niemiecka została wysiedlona[1.1]. Od 1999 r. Jawor stanowi siedzibę powiatu w województwie dolnośląskim.
Nota bibliograficzna
- Heimatbuch 1982: der schlesischen Kreise Jauer, Bolkenhain, Velen 1982.
- Schönaich G., Die alte Fürstentumshaupstadt Jauer: Bilder und Studien zur jauerschen Stadtgeschichte, Jauer 1903.
- Wiącek U., Opowieść o Jaworze, Jawor 1985.