W 1864 r. zawiązano Komitet Wsparcia Ubogich Kuracjuszy Żydowskich (Comitee zur Unterstützung armer jüdischer Badegäste). Zadaniem komisji, w skład której weszło wielu wpływowych Żydów, było zapewnienie ubogim osobom odpowiedniej opieki zdrowotnej w uzdrowiskach. W 1872 r. utworzono Komitet ds. Założenia Żydowskiego Szpitala Uzdrowiskowego w Solnym i Morskim Kurorcie w Kołobrzegu (Comitee zur Errichtung eines jüdischen Kurhospitals im Sol- und Seebade Colberg). Aby uzyskać środki na budowę szpitala, zwrócono się z prośbą o wsparcie do wszystkich wyznawców judaizmu w Niemczech, powołano również specjalną fundację. Projekt ruszył kiedy berliński radca Nachmann Oppenheim przekazał na ten cel większą sumę pieniędzy. Ośrodek ten miał być przeznaczony wyłącznie dla Żydów niemieckich i miały się w nim znaleźć przedmioty związane z żydowskim kultem, tak aby zaspokoić religijne potrzeby pacjentów. Pacjenci mieli przybywać przede wszystkim koleją, która od 1859 r. łączyła Kołobrzeg z Berlinem.

Uroczyste otwarcie Żydowskiego Szpitala Uzdrowiskowego (Jüdisches Kurhospital im See-, Sool- und Moorbade Colberg, Bejt Refua) przy Hafenstraße 15 (dzisiaj zbieg ul. Portowej i Szkolnej) miało miejsce 28 kwietnia 1874 roku. Warto wspomnieć, że fundator Oppenheim, który nie zgadzał się z jednostronnie religijnym charakterem szpitala, tego samego dnia przekazał burmistrzowi 1500 marek na budowę takiego samego chrześcijańskiego sanatorium, z którego w 1881 r. powstał zalążek chrześcijańskiego szpitala zdrojowego „Siloah”[1.1].

Początkowo w Żydowskim Szpitalu Uzdrowiskowym znajdowało się jedynie 10 łóżek, później jednak liczba kuracjuszy wzrosła i zdecydowano się na budowę nowego obiektu[1.2]. Pacjentami zajmowały się pielęgniarki z Towarzystwa Żydowskich Pielęgniarek z Berlina (Verein jüdischer Krankenschwestern zu Berlin).

Szpital Bejt Refua przez długi czas borykał się z kłopotami finansowymi. Utrzymywał się głównie dzięki wsparciu zamożniejszych Żydów z Berlina, w końcu jednak sytuacja się ustabilizowała. Ogromną przychylność dla sanatorium widać w pozdrowieniach od cesarza, księcia koronnego, ministra sprawiedliwości i nadprezydenta Prowincji Pruskiej, nadesłanych z okazji dziesięciolecia istnienia Żydowskiego Szpitala Zdrojowego w 1884 roku[1.1.1].

W latach 1874–1883 w sanatorium leczyło się 150 mężczyzn i 232 kobiety. Z medycznego punktu widzenia 162 z nich można było określić jako wyleczonych, stan 210 poprawił się, a tylko u 10 osób leczenie nie przyniosło rezultatu. Przyjmowano pacjentów z nadpobudliwością, dolegliwościami centralnego układu nerwowego, osłabieniem mięśni, anemią oraz z różnego rodzaju chorobami przewlekłymi. W szpitalu przebywali również rekonwalescenci. Dwie trzecie pacjentów nie musiało uiszczać żadnych opłat[1.3]. W § 2 Statutu ośrodka znalazł się zapis, iż „przyjmuje się nieodpłatnie chorych, ubogich Żydów z Niemiec, którym potrzebna była kuracja solankowa i kąpiel morska”[1.4]. Pacjenci szpitala otrzymywali bezpłatnie mieszkanie, utrzymanie, opiekę lekarską, lekarstwa, kąpiele solankowe i morskie. W zakładzie kuracyjnym znajdowało się 16 urządzonych mieszkań, stołówka, sypialnia, studnia solankowa, cztery kompletne komory kąpielowe, poczekalnia, biuro, kuchnia, ogród[1.5]. Troszczono się też o dietę pacjentów, bowiem wielu z nich cierpiało na niedowagę. W 1895 r. przyjęto 171 osób, ale do dyspozycji było tylko 36 łóżek, reszta pacjentów musiała być zakwaterowana poza sanatorium. Uznano, że trzeba rozbudować szpital. 5 lutego 1896 r. pod budowę nowego budynku zakupiono działkę o powierzchni 18,5 ara przy Hafenstraße. Było to możliwe dzięki wsparciu berlińskiego mecenasa Jamesa Simona, sponsora prac wykopaliskowych w Egipcie oraz inicjatora i fundatora wielu instytucji socjalnych. 16 października 1896 r. założono komitet, którego celem było zbieranie funduszy[1.1.1]. 

W maju 1899 r. nowy budynek szpitala został oddany do użytku[1.6]. Znajdowało się w nim 40 pokoi i 100 łóżek, Budynek posiadał również synagogę, położoną bezpośrednio naprzeciwko wejścia głównego, którą, podobnie jak synagogą przy Baustraße, opiekował się rabin dr Goldschmidt.  

Po zakończeniu I wojny światowej liczba osób ubiegających się o miejsce w szpitalu zdrojowym znacznie przewyższała liczbę dostępnych łóżek, tym bardziej, że wśród pacjentów były również ofiary wojenne. Jeszcze w 1918 r., po zakończeniu sezonu sanatoryjnego, cały obiekt został przejęty przez armię niemiecką i przekształcony w rezerwowy szpital wojskowy. Wskutek tego w 1919 r. udało się jedynie zorganizować kolonie dla dzieci żydowskich w wynajętych domach zastępczych. Również po 1920 r., kiedy Polska miała dostęp do Bałtyku, wielu polskich kuracjuszy wolało przyjeżdżać do Kołobrzegu.

Po wydarzeniach Nocy Kryształowej z 9 na 10 listopada 1938 r. szpital został zamknięty. Budynek służył później jako skład węgla oraz pomocniczy szpital wojskowy. Nie zachował się do obecnych czasów.

Bibliografia

• Jahresbericht über die Verwaltung des Jüdischen Kurhospitals im Sool- und Seebade Kolberg 1898-1899, Nr 25, Kolberg 1899, Kolberg 1899.
• Jancke P., Die jüdische Gemeinde in Kolberg, [w:] Kirchen und kirchliches Leben im deutschen Kolberg, red. U. Gehre, H. R. Marten, S. Sienell, Hamburg 2009.
• Poppe K., Führer durch das See-, Sol- und Moorbad Kolberg, Kolberg 1910.