Początek żydowskiego osadnictwa w Lublińcu jest związany z wydaniem we wrześniu 1779 r. przez władze pruskie zarządzenia nakazującego wszystkim Żydom na Śląsku opuszczenie wiosek i zamieszkanie w miastach. Jako główne miasto zamieszkania wskazano wówczas Gliwice. 17 sierpnia 1780 r. Kamera Wrocławska wyznaczyła dodatkowo pięć miast jako miasta przesiedleńcze dla Żydów. Były to: Tarnowskie Góry, Mysłowice, Mikołów, Lubliniec i Bieruń Stary.
Generalne Tabele pruskie z 1790 r. potwierdzają obecność Żydów w Lublińcu. Na przełomie XVIII i XIX w. powstała samodzielna gmina żydowska. Gmina ta wzięła udział w zgromadzeniu gmin żydowskich Górnego Śląska w 1814 r. w Gliwicach.
W 1821 r. w Lublińcu wybudowano synagogę i zatrudniono kantora. W 1845 r. założono cmentarz żydowski. W 1861 r. liczebność społeczności wynosiła 432 osoby na 3364 mieszkańców. W 1872 r. gmina w Lublińcu przystąpiła do Związku Górnośląskich Gmin Synagogalnych.
Koniec I wojny światowej przyniósł wielkie zmiany na Śląsku. Rozgorzał konflikt polsko-niemiecki, w którym większość Żydów opowiedziała się po stronie niemieckiej. Jednak w wyniku III powstania śląskiego Lubliniec znalazł się w granicach Polski. Spowodowało to masową emigrację miejscowych Żydów do wielkich ośrodków miejskich w Niemczech oraz do Europy Zachodniej. W mieście pozostało tylko kilka rodzin.
1 września 1939 r. Niemcy zaatakowały Polskę, rozpoczynając w ten sposób II wojnę światową. Już w pierwszych dniach wojny Lubliniec zajęły wojska niemieckie. W czasie okupacji Niemcy wywieźli ostatnich lublinieckich Żydów do gett w Generalnym Gubernatorstwie.
Bibliografia
- Lubliniec, [w:] The Encyclopedia of Jewish Life Before and During the Holocaust, red. S. Spector, G. Wigoder, t. 2, New York 2001, s. 756.
- Jaworski W., Z dziejów Żydów bieruńskich, Bieruń Stary 1989, s. 5;
- Walerjański D., Z dziejów Żydów na Górnym Śląsku do 1812 roku, „Pismo Muzealno-Humanistyczne Orbis” 2005, t. 5.