Osadnictwo żydowskie w Myszkowie rozpoczęło się prawdopodobnie na początku XIX wieku. Tutejsi Żydzi podlegali pod kahał w Żarkach i tam też chowali swoich zmarłych.

W okresie międzywojennym, w 1921 r. w Myszkowie żyło 563 Żydów, stanowiąc 31,7% ogółu mieszkańców. W okresie tym w Myszkowie utworzono filię żareckiej gminy żydowskiej.

Już w pierwszych dniach II wojny światowej osadę zajęły wojska niemieckie. Jeszcze jesienią 1939 r. Niemcy spalili dom modlitwy.

W październiku 1940 r. przewodniczącym myszkowskiego Judenratu był Jehuda Herszfeld, który podlegał pod Centralną Żydowską Radę Starszych Wschodniego Górnego Śląska (Centralny Judenrat Wschodniego Górnego Śląska) w Sosnowcu. Na dzień 01.10.1940 r. w Myszkowie mieszkało 950 Żydów

W lutym 1941 r. wysiedlono wszystkich Żydów z Myszkowa do getta w pobliskich Żarkach. W październiku 1942 r. wywieziono ich do niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady Treblinka II, gdzie zginęli.

Po zajęciu miasta przez wojska sowieckie, na przełomie stycznia i lutego 1945 r. do Myszkowa zaczęli napływać Żydzi. Część z nich była dawnymi jego mieszkańcami, którzy wracali z niemieckich obozów, wychodzili z kryjówek i usiłowali powrócić do swoich domów. Od kwietnia 1945 r. dołączali do nich repatrianci narodowości żydowskiej z głębi ZSRS. W 1945 r. powstał Wojewódzki Komitet Żydowski w Katowicach (początkowo z siedzibą w Sosnowcu), któremu podlegał Okręgowy Komitet Żydowski w Myszkowie. W ramach Myszkowskiego Komitetu powstały m.in. referaty opieki społecznej i kultury. Komitet udzielił wsparcia finansowego nowopowstałym spółdzielniom pracy, dając zatrudnienie bezrobotnym. Organizowano także stołówki pracownicze.

Większość przebywających w Myszkowie Żydów, traktowała miasto jako miejsce tranzytowe w podróży do krajów zachodnich lub Palestyny. Tendencje te wzrosły po zajściach antysemickich (w marcu 1946 r. w Myszkowie zabito 3 Żydów.) oraz po pogromie kieleckim (1946 r.). Z tego powodu Żydzi podczas pobytu w Myszkowie nie chcieli angażować się w pracę zawodową i utrzymywali się najczęściej ze środków pomocy społecznej. W 1946 r. wszyscy oni opuścili miasto.

Bibliografia

• Jaworski W., Żydzi w Zagłębiu Dąbrowskim. Zarys dziejów, Sosnowiec 2006.
• Namysło A., Zanim nadeszła Zagłada... Żydzi w Zagłębiu Dabrowskim w okresie okupacji niemieckiej, Sosnowiec 2008.
• Świerkosz K., Żydzi w obozach hitlerowskich na Śląsku Opolskim podczas II wojny światowej, [w:] 45. Rocznica powstania w getcie warszawskim (1943–1988), materiały z sesji popularno-naukowej, Opole 1988