Najstarsze zachowane wzmianki dotyczące wsi Ostrów, leżącej przy wschodnich rubieżach Królestwa Polskiego, pochodzą z końca XII stulecia. Nie później niż w 1. połowie XVI wieku wybudowano tu drewniany kościół, przy którym w 1442 roku erygowano parafię katolicką. W styczniu 1548 roku król Zygmunt Stary nadał Ostrowowi prawa miejskie magdeburskie wraz z przywilejem na organizowanie cotygodniowych targów w soboty oraz na pobieranie cła na drodze prowadzącej z Lublina do Parczewa. W 1589 roku, miasto będące własnością królewską, otrzymało kolejny przywilej na organizację trzech jarmarków rocznie. W ciągu XVI wieku Ostrów, wraz z całym regionem, rozwijał się pod względem ekonomicznym i demograficznym. W 2. połowie stulecia, obok ludności wyznania rzymsko-katolickiego zaczęli osiedlać się tu Żydzi, a nieco później – także Rusini[1.1] tak iż pod koniec stulecia Ostrów był jednym z najważniejszych i najludniejszych ośrodków województwa, obok Lublina, Parczewa, Łukowa i Kazimierza nad Wisłą.

2. połowa XVII wieku przyniosła stopniowy upadek miasta, które w 1657 roku, w czasie najazdu wojsk siedmiogrodzkich, zostało spalone przez oddział wojsk polskich rotmistrza Moszkowskiego[1.2].

Mimo iż pod koniec XVII i na początku XVIII stulecia Ostrów stracił swe wcześniejsze znaczenie ekonomiczne, dzięki przywilejom nadanym miejscowym Żydom przez polskich królów, nadal rozwijał się tu handel i rzemiosło (kuśnierstwo, krawiectwo, szewstwo, piekarstwo, browarnictwo). W 1660 roku Ostrów niemal doszczętnie spłonął, a odbudowujące się miasto zostało ponownie spustoszone podczas Wojny Północnej, na początku 2. dziesięciolecia XVIII wieku. W 1864 roku Ostrów stracił prawa miejskie i został zdegradowany do pozycji prowincjonalnej osady handlowej, pominiętej – pod koniec XIX wieku – w czasie budowy linii kolejowej.

W czasie I wojny światowej Ostrów został zniszczony na skutek ostrzału przez niemiecką artylerię. Po odzyskaniu niepodległości, 4 lutego 1919 roku Ostrów ponownie otrzymał prawa miejskie. W czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku, w pobliżu miasta toczyły się zacięte walki, co spowodowało ponowne zniszczenie miasta i ucieczkę wielu mieszkańców. W 1928 roku, podnoszący się ze zniszczeń wojennych Ostrów, został w znacznym stopniu zniszczony przez pożar.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej, w Ostrowie mieszkało 2.992 katolików, stanowiących 59,9% populacji ośrodka, 1.994 Żydów (36,6%), 45 prawosławnych (0,9%) oraz 3 grekokatolików (0,06%).

Drukuj
Przypisy
  • [1.1] Szczygieł R., Ostrów Lubelski w XVI wieku. Lokacja miasta na prawie niemieckim, w: R. Szczygieł (ed.) Dzieje Ostrowa Lubelskiego, Ostrów Lubelski 1998, s. 68
  • [1.2] S. Kuszyk, Historia Ostrowa od połowy XVII wieku do 1939 roku, w: R. Szczygieł (red.) dz.cyt., s. 24-25; za: R. Kuwałek, Żydzi w Ostrowie Lubelskim