Wieś wzmiankowana 1256; prawa miejskie przed 1357; ośrodek rzemiosła (m.in. szewstwo) i handlu (jarmarki); 1656 spalona przez Szwedów; 1793–1919 w zaborze prus. (1807–15 w Księstwie Warsz.); 1848 jeden z głównych obozów powstańczych; w 2. poł. XIX w. rozwój przemysłu (m.in. fabryka obuwia, cukrownia), następnie handlu zbożem, bydłem i końmi; węzeł kol. (od 1875 połączenie kol.). W 1901–02 miejsce strajku uczniów spowodowanego decyzją władz prus. o wprowadzeniu języka niem. jako obowiązującego na lekcjach religii i śpiewu kośc., co oznaczało ostateczne wyrugowanie języka pol. ze szkół; spowodowało to protest ludności we Wrześni, a dzieci z miejscowej szkoły odmówiły odpowiadania po niemiecku na lekcjach religii, za co były karane przez nauczycieli chłostą; w odpowiedzi rodzice wtargnęli do szkoły oraz demonstrowali na ulicach, strajki objęły też szkoły w kilku innych miejscowościach wielkopol.; nastąpiły aresztowania i proces, w którym 24 osoby skazano na kary więzienia; ostatnie protesty stłumiono 1904; wybuchły one ponownie 1906, władze odpowiedziały biciem dzieci i procesami rodziców. Udział mieszkańców w powstaniu wielkopol. 1918–19 (28 XII 1918 wyzwolili Wrześnię, walczyli pod Zdziechową, Żninem, Szubinem, Rynarzewem). W okresie międzywojennym miasto handl.-usługowe. We IX 1939 zbombardowana przez Niemców; w czasie okupacji niem. 1939–45 wcielona do III Rzeszy, znaczna część ludności wysiedlona do GG lub wywieziona na roboty przymusowe do Niemiec, eksterminacja Żydów, 1943 obóz pracy przymusowej dla Polaków i Żydów, w podmiejskim lasku Dębina miejsce masowych egzekucji. Do 1975 i od 1999 siedziba powiatu.

Treść hasła została przygotowana na podstawie materiałów źródłowych PWN.