Ilana Geva urodziła się w Warszawie w 1939 r. jako Ilona Jankielewicz. Jej ojciec Leon Jankielewicz urodził się w Błoniu, studiował na Uniwersytecie Warszawskim. Matka Fella z domu Bonk była warszawianką. Rodzice pobrali się w 1936 r., ślub odbył się w Synagodze Nożyków.
Warszawa. Synagoga Nożyków przy ul. Twardej
W 1940 r. rodzina została zamknięta w getcie. W 1942 r., kiedy Ilona miała dwa i pół roku, ojciec postanowił przerzucić dziewczynkę przez mur getta i przekazać ją w troskliwe ręce jego polskiego przyjaciela – Wacława Bebaka z Podkowy Leśnej.
Leon Jankielewicz ukrywał się na tzw. „aryjskiej stronie”, przy ul. Próżnej, jednak został aresztowany. Trafił do siedziby Gestapo w Al. Szucha. W liście przemyconym z aresztu Leon prosił Wacława Bebaka o pieniądze potrzebne na wykupienie z rąk Niemców: „Błagam Cię, pożycz ile możesz, żeby mnie, również i tę kobietę... [uwolnili]”. Kobietą wzmiankowaną w liście była prawdopodobnie jego żona, której również udało się wydostać z getta. Niestety, kiedy Wacław Bebak przybył do Gestapo, Leona już tam nie było. Gryps to ostatni ślad po Leonie. Nikt nie wie kiedy i jak zginęli Leon i Fella.
Leon Jankielewicz w mundurze żołnierza Wojska Polskiego w Grodnie przed wybuchem II wojny światowej.
Ilona Jankielewicz przeżyła wojnę jako jedyny członek rodziny. W 1948 r. dołączyła do krewnych w Izraelu. Z czasem wyszła za mąż i zmieniła nazwisko na Ilana Geva. Studiowała na Uniwersytecie Bar-Ilan. Swoją pracę magisterską poświęciła gettu warszawskiemu.
W czerwcu 2018 r. Ilana Geva przyjechała do Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Po zwiedzeniu wystawy postanowiła odwiedzić Centrum Informacji Historycznej. Pracownicy Centrum pokazali jej plan getta i pomogli ustalić miejsce, w którym w 1942 r. została przerzucona przez mur, niedaleko targowiska i torów kolejowych. Co więcej, znaleźli archiwalne fotografie kamienicy, w której Ilana mieszkała przed wojną.
Po powrocie do Izraela Ilana Geva korespondowała z Muzeum POLIN. Krzysztof Bielawski z Centrum Informacji Historycznej znalazł więcej danych o jej przodkach. Dziadek Ilany Ruben Jankielewicz prowadził piekarnię w Błoniu. Był również przewodniczącym błońskiego oddziału Stowarzyszenia Pomocy Studentom Żydom w Polsce „Auxilium Academicum Judaicum”. W 1926 r. Stowarzyszenie wybudowało w Warszawie Żydowski Dom Akademicki, który zapewniał zakwaterowanie dla około 300 studentów. Jednym z nich był Mieczysław Biegun (Menachem Begin), późniejszy premier Izraela.
Ilana Geva wraz z rodziną Bebaków, którzy ukrywali dziewczynkę w czasie wojny
Kilka miesięcy później Ilana Geva razem z córką powróciły do Warszawy. Zabrały ze sobą list, który ojciec Ilany przekazał z siedziby Gestapo.
Zespół Centrum Informacji Historycznej pomógł Ilanie w ustaleniu innych adresów związanych z jej rodziną. Po kilku godzinach spędzonych w Centrum Ilana i jej córka udały się do tych miejsc. Odwiedziły między innymi Uniwersytet Warszawski – uczelnię Leona Jankielewicza oraz Halę Mirowską, w której dziadek Ilany ze strony matki prowadził trzy sklepy odzieżowe.
W 2019 r. Ilana Geva przyjechała do Polski na swoje 80. urodziny. Tym razem towarzyszyli jej synowie, córka i wnuki – łącznie 14 osób. Pragnęli połączyć się z miejscem, skąd wywodziła się ich rodzina. Wizyta grupy w Centrum Informacji Historycznej była dla wszystkich wzruszającym przeżyciem. Ilana Geva do dziś pozostaje w kontakcie z pracownikami Muzeum POLIN.
"Upłynął już miesiąc od naszej wizyty w Warszawie, a ja codziennie myślę jak bardzo nam pomogliście. Pragnę podziękować Wam wszystkim za zaangażowanie, oddaną ciężką pracę, otwarcie moich oczu na zupełnie nowe ścieżki. Dokonaliście wielkiej zmiany – dla mnie i mojej rodziny"–
napisała Ilana Geva w liście wysłanym do Muzeum POLIN po powrocie do Izraela.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o historii swojej rodziny, zobacz najnowszą ofertę genealogiczną muzeum POLIN! Czekamy na Twoją wiadomość pod adresem: genealogy@polin.pl.
