Wojna polsko-rosyjska 1792

Wojna polsko-rosyjska 1792 zw. też wojną w obronie Konstytucji 3 maja, wojna między Polską a Rosją popierającą konfederację targowicką 1792;

Nominalnym pol. wodzem nacz. był król Stanisław August Poniatowski; wojsko pol. liczyło ok. 35 tys. żołnierzy, armiąlitew. dowodził ks. L. Wirtemberski (zięć ks. A.K. Czartoryskiego), a po jego zdradzie gen. J. Judycki i gen. M. Zabiełło, armiąkoronną — ks. J. Poniatowski. Wojskaros. (ok. 96 tys.) wkroczyły na ziemie pol. 18 V 1792, dowodzili nimi M. Kachowski, M. Kreczetnikow.

Armia litew. poniosła klęskę pod Mirem (10 VI), oddano Grodno, wojna przeniosła się na ziemie rdzennie pol., ks. Poniatowski odniósł zwycięstwo taktyczne pod Zieleńcami (18 VI), T. Kościuszko stoczył walkę nad Bugiem pod Dubienką (18 VII), opór stawiła również armia litew. pod Krzemieńcem i Brześciem (24 VII); jednak wkrótce linia Bugu została przerwana, armia koronna wycofała się w Lubelskie, armia litew. nie stanowiła wystarczającej osłony Warszawy.

Stanisław August prowadził rokowania z Katarzyną II, obiecując następstwo tronu dla wielkiego ks. Konstantego Pawłowicza w zamian za utrzymanie konstytucji z 1791; propozycję odrzucono, na żądanie cesarzowej król przystąpił do konfederacji targowickiej i jako wódz nacz. wydał rozkaz zaprzestania działań wojennych. W wyniku przegranej wojny Konstytucja 3 maja została obalona, Rosja i Prusy dokonały 1793 II rozbioru Polski.

Treść hasła została przygotowana na podstawie materiałów źródłowych PWN.

Drukuj
In order to properly print this page, please use dedicated print button.