Hadziacka ugoda – unia zawarta 16.09.1658 w Hadziaczu (Ukraina) między Rzecząpospolitą a hetmanem zaporoskim I. Wyhowskim i starszyzną kozacką. Przewidywała wydzielenie województw: kijowskiego, bracławskiego i czernihowskiego i utworzenie z nich Księstwa Ruskiego, które wraz z Koroną i Litwą miało stanowić trójczłonową Rzeczpospolitą. Księstwo Ruskie miało podlegać władzy hetmana ruskiego, zatwierdzonego przez króla. Ustanowiono osobną hierarchię urzędników. Kozakom rejestrowym zapewniono możność nobilitacji, dopuszczono do senatu, oprócz hetmana ruskiego, metropolitę kijowskiego wraz z 5 biskupami prawosławnymi. Wyznanie prawosławne zrównano w prawach z rzymskokatolickim, w woj. kijowskim wyłączne prawo sprawowania urzędów mieli prawosławni, a w woj. bracławskim i czernihowskim — prawosławni na przemian z katolikami. Sejm w 1659 r., zatwierdzając ugodę, ograniczył rejestr Kozaków o połowę i nie potwierdził unieważnienia unii brzeskiej w 1596 r., co ułatwiło przeciwnikom hetmana Wyhowskiego, wspieranym przez Rosję, pozbawienie go buławy i doprowadziło do ponownego uznania zwierzchności rosyjskiej nad Ukrainą. Ugoda hadziacka nie została w praktyce zrealizowana.

Treść hasła została przygotowana na podstawie materiałów źródłowych PWN.