Historia mówiona
Świadkowie historii
Projekty
Tematy

Jerzy Diatłowicki

Imię rozmówcy:
Jerzy
Nazwisko rozmówcy:
Diatłowicki
Badacz:
Przemysław Kaniecki
Operator:
Przemysław Jaczewski
Sygnatura:
MPOLIN-HM146
Data nagrania:
8 września 2014
Miejsce nagrania:
Brwinów
Czas trwania nagrania:
01:26:44
Format:
Wideo
Język nagrania:
polski
Prawa autorskie do nagrania:
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
Projekt:
Darczyńcy obiektów do kolekcji Muzeum POLIN

Miejsca powiązane

Biogram rozmówcy

Jerzy Diałowicki urodził się w styczniu 1941 roku Kazachstanie, w mieście Kustamej. W momencie wybuchu drugiej wojny światowej rodzice Jerzego Diatłowickiego mieszkali w Warszawie, skąd przenieśli się do Łucka, gdzie mieszkali rodzice jego matki. W kwietniu 1940 roku cała rodzina zostaje wywieziona do Związku Radzieckiego – podstawą zesłania jest oskarżenie o sabotaż wkraczającej do Łucka Armii Czerwonej. Rodzina trafia do Kazachstanu, i początkowo pracuje w sowchozie. Po narodzinach Jerzego, rodzice i dziadkowie przenoszą się do nieodległego miasta Kustamej, gdzie dziadek Jerzego Diatłowickiego podejmuje pracę przy produkcji szyldów urzędowych, oraz przejmuje monopol na prace szklarskie. W 1946 roku rodzina rozmówcy wraca do Polski, początkowo zakwaterowuje się w Szczecinie, później przenosi się do Warszawy. Jerzy Diatłowicki podejmuje studia na Akademii Medycznej, Wydziale Filozofii i Wydziale Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Zostaje posądzony o „nieodpowiedzialny stosunek do Studium Wojskowego”, w konsekwencji nie zalicza przedmiotu i zostaje relegowany z uczelni. Zostaje powołany do służby wojskowej. Wraca na studia. Jerzy Diatłowicki zajmuje się działalnością publicystyczną i dziennikarską, odbywał liczne podróże do Izraela, między innymi jako korespondent kulinarny.

 

Opis sytuacji rozmowy

Rozmowa związana była z przekazaniem do zbiorów Muzeum Historii Żydów Polskich przyrządu do cięcia szkła - diamentu, którym dziadek Jerzego Diatlowickiego pracował w Kazachstanie.

Streszczenie

  1. Autorefleksja rozmówcy na temat tożsamości żydowskiej: tożsamość rozmówcy w wieku dziecięcym, relacje z rówieśnikami w Kazachstanie, pierwsze zetknięcie z określeniem „Jewriej”, 0:00:37
  2. Wywózka rodziny rozmówcy z Łucka w 1940 roku: przyczyny wywózki – oskarżenie wuja rozmówcy o ostrzeliwanie Armii Czerwonej wkraczającej do Łucka; okoliczności wywózki; przedmioty i sprzęty domowe zabrane na zesłanie przez rodziców i dziadków rozmówcy; historia butelki wódki z Wytwórni Baczewskiego, która została zabrana na zesłanie i wróciła nietknięta wraz z powrotem rodziny rozmówcy do Polski w 1946 roku, 0:00:05
  3. Pierwsze miesiące pobytu rodziny na stepach Kazachstanu: realia pracy w sowchozie; okoliczności narodzin rozmówcy, 0:00:10
  4. Życie w Kazachstanie: przeprowadzka do miasta Kustamej: zamieszkanie w ziemiance; wynajęcie pokoju w domu kobiety tatarskiej, 0:00:12
  5. Diament do cięcia szkła – przedmiot, który zapewnił przeżycie rodzinie rozmówcy w Kazachstanie: praca dziadka rozmówcy przy produkcji szyldów urzędowych; wynagrodzenie pobierane w produktów żywnościowych; produkcja laubzegi, 0:00:14
  6. Produkcja zabawek z dykty przez dziadka rozmówcy, 0:00:20
  7. Działalność oświatowa matki rozmówcy w Kazachstanie, 0:00:21
  8. Losy Polaków i Żydów urodzonych w Kazachstanie, 0:00:22
  9. Działalność ojca rozmówcy w Związku Patriotów Polskich w Kazachstanie – miesięczny pobyt w Moskwie podczas powrotu z Kazachstanu do Polskich w 1946 roku oraz związki z ruchem komunistycznym, 0:00:24
  10. Dylematy życia w powojennej Polsce: rok 1957 „Zostać czy wyjechać?”; Pobyt dziadka rozmówcy w Hajfie w 1936 roku i jego niechęć do Izraela, 0:26:30
  11. Wybór przez rozmówcę kierunku studiów; studia na Akademii Medycznej; podjęcie studiów na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, 0:30:00
  12. Relegowanie z uczelni i powołanie do wojska – przyczyna: „Nieodpowiedzialny stosunek do Studium Wojskowego”; przebieg służby wojskowej, 0:33:00
  13. Powrót na studia; wydarzenia Marca 1968; udział rozmówcy w strajkach studenckich; śledztwo i pobyt w areszcie, 0:36:30
  14. Praca w zakładzie RSW Prasa w komórce „Analiza czytelnictwa prasy”, 0:44:40
  15. Rozmowa Jerzego Diatlowickiego z generałem Kiszczakiem, 0:51:30
  16. Refleksje rozmówcy na temat książki prezentującej losy Armii Andersa na rynek rosyjski: całkowita nieobecność słowa „Żyd” i „żydowski” w publikacji; księgozbiór z etykietą „wykluczenie” – książki świadomie pomijające dziedzictwo żydowskie, 0:54:30
  17. Wspomnienia z dzieciństwa w Kazachstanie; kontakt ze zwierzętami, 01:01:00
  18. Historia nadania nazwiska Nordwind pra pra babci rozmówcy, 01:04:30
  19. Refleksje rozmówcy nad współczesnymi wymiarami jego żydowskiej tożsamości: W życiu się nie określę jako Żyd; pozytywny stosunek do tożsamości żydowskiej syna rozmówcy, 01:06:30
  20. Losy brata rozmówcy: emigracja do Izraela w 1968 roku, 01:08:50
  21. Podróże rozmówcy do Izraela, 01:09:30
  22. Próby zwerbowani rozmówcy na współpracownika Urzędu Bezpieczeństwa, 01:14:00
  23. Stosunek rodziców rozmówcy do tradycji żydowskiej, 01:18:00

 

In order to properly print this page, please use dedicated print button.